|
|
|
| De ‘deskundigen’ aan het woord |
|
|
|
|
| Katholieke Raad voor Israël Katholieke Raad voor Israël 
Postbus 130493507 LA Utrecht tel.: 030-2326931 info@kri-web.nl http://www.kri-web.nl De Katholieke Raad voor Israël (KRI) is het adviesorgaan voor de relatie van de rooms-katholieke kerk in Nederland met het jodendom. Wat zijn naar uw mening de hoofdoorzaken van het conflict? De twee belangrijkste oorzaken zijn:
Palestina maakte tot het einde van de Eerste Wereldoorlog deel uit van het Ottomaanse Rijk dat door de oorlog uit elkaar viel. Het gebied dat wij nu Jordanië noemen hoorde er toen ook nog bij. De Volkenbond, na de Eerste Wereldoorlog opgericht, besloot Palestina als mandaatgebied onder Brits bestuur te stellen. Kort daarna werd het deel van Palestina ten oosten van de Jordaan door de Britten van het mandaatgebied losgesneden en omgezet in het koninkrijk Transjordanië. Tegenwoordig verstaan wij onder het voormalige Britse mandaatgebied het land tussen de Middellandse Zee en de Jordaan. Aan het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw immigreerden vele joden uit het tsaristische Rusland en Oost-Europa naar Palestina. Zij zagen geen andere uitweg meer (tienduizenden joden in Oost-Europa werden in de ene pogrom na de andere afgeslacht) en emigreerden naar het land van hun voorvaderen om daar veiligheid te vinden. In 1896 had de Weense journalist Theodor Herzl, nadat hij als verslaggever in Parijs was geconfronteerd met het Franse antisemitisme, zoals dat overduidelijk bleek uit het proces tegen de joodse kapitein Alfred Dreyfus, zijn brochure Der Judenstaat gepubliceerd. Daarin pleitte hij voor de vestiging van een joods vaderland in Palestina. Zo ontstond het zionisme, de nationale bevrijdingsbeweging van het joodse volk. Na 1918 werd de emigratie van de joden naar Palestina door de Britten tegengewerkt om problemen met de in Palestina wonende Arabieren te voorkomen. Die tegenwerking bleef ook na de Tweede Wereldoorlog bestaan. Tienduizenden joden die de Holocaust hadden overleefd, of die na de Holocaust geen enkel vertrouwen meer hadden in hun bescherming door de Europese landen, wilden zich in Palestina vestigen. Velen slaagden er, ondanks de Britse blokkade, in het Beloofde Land te bereiken. In Palestina ontstond een hopeloze situatie. De joden en Arabieren (pas later werden de Arabische inwoners van het mandaatgebied Palestijnen genoemd) vochten een bittere oorlog uit, niet alleen tegen elkaar maar ook tegen de Britten. De regering in Londen slaagde er niet in de orde te handhaven, zag geen oplossing meer en besloot de zaak over te dragen aan de Verenigde Naties, de opvolger van de Volkenbond. De VN stuurden een commissie naar Palestina om de situatie te onderzoeken, waarna de Algemene Vergadering besloot, op basis van het rapport van de commissie, het mandaatgebied te verdelen in een joods en een Palestijns deel. Over de toekomst van Jeruzalem zou tien jaar later een beslissing worden genomen. De voorlopige joodse regering onder leiding van David ben Goerion aanvaardde de partition, maar de Arabische landen deden dat niet. Een Palestijns nationaal zelfbewustzijn bestond in die dagen nog niet of nauwelijks. Op 14 mei 1948, daags na het vertrek van de Britten, riep Ben Goerion op basis van het verdelingsplan van de VN de joodse staat Israël uit. De Arabische landen, die de partition hadden verworpen, vielen Israël daags daarna aan. Tot verbazing van de wereld wonnen de joden hun Onafhankelijkheidsoorlog. Zij slaagden er zelfs in hun gebied uit te breiden. Slechts één Arabisch leger, het Arabische Legioen van Transjordanië, behaalde een overwinning en veroverde Oost-Jeruzalem en de westelijke Jordaanoever. Transjordanië heette voortaan Jordanië. De Gazastrook viel in Egyptische handen. Deze situatie bleef bestaan tot 1967. Het moge duidelijk zijn dat, indien de Arabische landen in 1947 de verdeling van Palestina in een joods en een Palestijns hadden aanvaard, veel ellende zou zijn voorkomen. Overigens is het niet moeilijk de afwijzing van Israël door de Arabieren te begrijpen. Zij zien de joodse staat als een Fremdkörper in de Arabische wereld die zo snel mogelijk moet verdwijnen. Ook zijn zij van mening dat de westerse landen hun schuldgevoel over de Holocaust op de Arabische wereld hebben afgewenteld. Voor het verlangen van het joodse volk eindelijk, na alle beproevingen die dit volk had meegemaakt, te kunnen leven in een eigen staat kunnen de Arabische landen geen begrip opbrengen. Vanaf 1948 kwam, eerst langzaam, daarna steeds sneller, een Palestijnse nationale identiteit tot ontwikkeling. De Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) van Jasser Arafat speelde daarin een belangrijke rol. Het is overigens ironisch dat de westelijke Jordaanoever en de Gazastrook, zoals uit het bovenstaande blijkt, van 1948 tot 1967 in Arabische handen zijn geweest (de Jordaanoever in Jordaanse en Gaza in Egyptische handen) zonder dat de Arabische landen op het idee kwamen in die gebieden een Palestijnse staat te vestigen. Dat verlangen ontstond pas nadat Israël deze gebieden in 1967 had veroverd. Ad 2: Hoe men de zaken ook wendt of keert, de westelijke Jordaanoever en de Gazastrook zijn geen Israëlisch gebied maar door Israël bezet gebied. De Israëlische regering houdt, waarschijnlijk tegen beter weten in, vol dat het hier gaat om, zoals de Israëli’s het noemen, betwist gebied, maar dat is onzin. Ook de resoluties van de Veiligheidsraad die na de Zesdaagse Oorlog van 1967 en de Jom Kippour-oorlog van 1973 werden aangenomen, spreken over occupied territories. De volkenrechtelijke bestaansbasis van de staat Israël, de juridische tak waarop Israël zit, is het verdelingsplan van de Verenigde Naties in 1947. In datzelfde verdelingsplan werden de westelijke Jordaanoever en de Gazastrook aan de Palestijnen toegewezen. De gebiedsuitbreiding door Israël tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog blijft hier buiten beschouwing. Ook Oost-Jeruzalem en de in 1967 door Israël op Syrië veroverde Golanhoogten blijven hier buiten beschouwing. Uit het feit dat Israël, volkenrechtelijk en juridisch gezien, het resultaat is van het verdelingsplan van de VN volgt onomstotelijk dat de westelijke Jordaanoever en Gaza aan het Palestijnse volk toebehoren. Wie ontkent dat deze gebieden Palestijnse gebieden zijn zaagt de juridische tak door waarop Israël zit en ontkent het bestaansrecht van de joodse staat. De KRI is diep overtuigd van het bestaansrecht van Israël en de noodzaak van het bestaan van Israël. Om dezelfde reden meent de KRI dat Israël, in overeenstemming met de resoluties van de Veiligheidsraad, de westelijke Jordaanoever en Gaza moet ontruimen. Kleine grenscorrecties zijn mogelijk (de Veiligheidsraad sprak opzettelijk van occupied territories en niet van the occupied territories), maar het principe van ontruiming staat voorop. Anders gezegd: er is geen andere oplossing voor het conflict dan het bestaan van twee staten tussen de Middellandse Zee en de Jordaan: de joodse staat Israël en de Palestijnse staat Palestina. Een theoretische andere mogelijkheid is de stichting van een seculiere binationale staat waarin joden en Palestijnen vreedzaam samenleven. Indien beide volken dit zouden willen, prima. Maar inderdaad, dit is theorie, abstractie. Het joodse volk wil, en heeft recht op, zijn eigen staat. Dat is altijd de bedoeling van het zionisme geweest en dat zal het blijven. Een van de exponenten van het conflict is de bouw van een muur. Wat betekent deze muur voor de Routekaart voor de vrede? Een struikelblok of juist een stimulans? Israël heeft het volste recht een muur (in feite een afscheidingshek en slechts op enkele plaatsen een muur) op de grens tussen Israël en de bezette gebieden te bouwen om zich te beschermen tegen Palestijnse terreuraanslagen. Echter, dit hek moet dan precies op de grens worden gebouwd of binnen de grens van Israël tot 1967, de zogenaamde groene lijn. Maar de muur snijdt op vele plaatsen diep in het Palestijnse gebied. Dat is een vorm van annexatie van bezet gebied die verwerpelijk is. Het Internationale Gerechtshof in Den Haag heeft om die reden de bouw van het hek illegaal genoemd. In één adem heeft het Haagse Hof vastgesteld dat de bezetting van de westelijke Jordaanoever en de Gazastrook illegaal is en in strijd met het internationale recht. Dat vonnis is juist. Zoals het hek nu loopt is het een struikelblok voor de vrede en zeker geen stimulans. Schets het toekomstbeeld van de meest wenselijke situatie in 2025. Onder welke voorwaarden is deze situatie haalbaar? Bent u optimistisch over de toekomst of juist niet? In dat laatste geval, kunt u een beeld schetsen van de in uw ogen meest waarschijnlijke situatie rond 2025? De meest wenselijke situatie is hierboven reeds aangegeven: twee staten tussen de Middellandse Zee en de Jordaan, een joodse en een Palestijnse staat die in vrede samenleven, elkaar respecteren en economisch nauw samenwerken. Voorwaarde daartoe is dat Israël de westelijke Jordaanoever en de Gazastrook ontruimt en dat de Palestijnen afzien van elke vorm van terreur tegen Israël, maar dat spreekt voor zichzelf. Oost-Jeruzalem moet de hoofdstad zijn van de Palestijnse staat, met dien verstande dat de westelijke tempelmuur en de joodse wijk deel uitmaken van Israël. De tempelberg met de Koepel op de Rots en de moskee al-Aqsa maken deel uit van Palestina. Nee, over de toekomst is de KRI niet optimistisch. Men kan alleen maar hopen dat beide partijen bijtijds tot het inzicht zullen komen dat meer dan genoeg bloed vergoten is. De meerderheid van de Israëlische en Palestijnse burgers wil vrede en kiest voor het tweestatenmodel. Beide partijen worden echter gegijzeld door een extremistische minderheid die van geen wijken wil weten. De extremisten aan Israëlische zijde willen een joodse staat van de Middellandse Zee tot de Jordaan, de extremisten aan Palestijnse zijde willen een Palestijnse staat in dat hele gebied. Dat verlangen aan beide zijden is begrijpelijk maar kon niet worden gerealiseerd. Of men wil of niet, de keus is tussen óf eindeloos doorgaan met bloed vergieten óf een territoriaal compromis. In de woorden van de Israëlische schrijver Amos Oz: wat wij nodig hebben is een compromis tussen een inconsequente zionist en een inconsequente Palestijn. Wil je deze deskundige nog vragen stellen, klik dan hier. |
 |