Hoe gaat dat nu precies als je naar Nederland komt en asiel aanvraagt?
Aanmelden en registeren
Kom je per vliegtuig op Schiphol aan dan meld je je bij de marechaussee en die brengt je naar het aanmeldcentrum op Schiphol. Kom je op een andere manier Nederland binnen dan ga je naar de Centrale Opvang Locatie in Ter Apel. Daar wordt je geregistreerd, je identiteit wordt vastgesteld, er worden foto’s van je gemaakt en vingerafdrukken afgenomen die in een Europese databank komen. Ook worden je kleding en bagage gecontroleerd. Het is de bedoeling dat het niet langer dan twee dagen duurt voordat dit is afgehandeld. Het verblijf duurt maximaal 4 dagen. Je kunt slapen in bedden bij de centrale opvanglocatie en ook worden er maaltijden verstrekt. Men bekijkt ook of je de longziekte TBC hebt.
Rust en voorbereiding
Na de registratie wordt je vervoerd naar een proces opvanglocatie (POL) in de buurt van een aanmeldcentrum. Je krijgt minimaal zes dagen rust om je voor te bereiden op je asielprocedure en even bij te komen. Je krijgt informatie over de asielprocedure en hulp van vluchtelingenwerk en de Raad van Rechtsbijstand bij de voorbereiding erop. Ook krijg je een afspraak met een verpleegkundige die je op eigen verzoek medisch onderzoekt. Als het nodig is wordt je doorverwezen naar een arts. Het verblijf in een POL zou in principe niet langer dan twaalf dagen moeten duren.
Asielprocedure
Tijdens het verblijf in de POL ga je de algemene asielprocedure in. Deze bestaat uit een eerste verhoor en een nader verhoor. Na afloop krijg je te horen of de IND (= Immigratie en Naturalisatie Dienst) je verzoek afwijst, toekent of meer tijd nodig heeft om de feiten te onderzoeken.
Eerste verhoor
Het doel van dit gesprek met een medewerker van de IND is vaststellen wat je identiteit is, je nationaliteit en via welke route je reis is verlopen. Reis je samen met een partner dan heb je ieder apart zo’n gesprek. Ook kinderen vanaf 15 jaar gaan zo’n gesprek in. Bij het gesprek is een tolk aanwezig die een taal spreekt die je kunt verstaan. Na afloop krijg je een verslag van dit gesprek. Vind je dat er niet precies in staat wat je hebt gezegd dan kan je dit nog laten wijzigen. Als blijkt dat je al eerder in een ander land een asielverzoek hebt ingediend wordt je verzoek in Nederland niet verder in behandeling genomen en ontvang je een afwijzing. Alles rond het eerste verhoor duurt bij elkaar zo’n 4 dagen.
Nader gehoor
Tijdens dit tweede gesprek wordt pas gekeken naar je reden om asiel aan te vragen. Ook hier is een tolk aanwezig. Op basis van de twee gesprekken beslist de IND of ze voldoende gegevens hebben om binnen acht dagen een beslissing te nemen. Lukt dit niet dan kom je in de verlengde asielprocedure terecht.
Verlengde asielprocedure
Deze duurt in principe zes maanden en kan nog eens verlengd worden met zes maanden. Gedurende deze periode verblijf je in een Asielzoekerscentrum (AZC) Tijdens deze procedure en je verblijf in het AZC ben je verzekerd voor medische kosten, heb je toegang tot basisvoorzieningen als onderdak, kook- en wasruimtes en computers. Kinderen tot 18 jaar zijn leerplichtig en gaan gewoon in Nederland naar school.
Leefgeld
Je krijgt wekelijks leefgeld. Het gedeelte bestemd voor voedsel is qua hoogte afhankelijk van de gezinssamenstelling. Voor alleenstaanden is dat sinds 2015 € 44,66 per volwassene per week en € 34,86 voor een kind tot 18 jaar. Ben je lid van een gezin van meer dan vier personen dan krijg je als volwassene € 33,05 per week en als kind € 25,80. Daarnaast wordt er een bedrag uitgekeerd voor kleding en persoonlijke uitgaven van € 12,95 per persoon per week.
Werk
Werken mag je tijdens deze periode in zeer beperkte mate:
Asielvergunning
Wordt je asielverzoek toegekend dan ontvang je een tijdelijke asielvergunning. Na vijf jaar kun je een definitieve vergunning aanvragen. In die periode wordt je geacht in te burgeren.
Huisvesting
Zodra je een asielvergunning hebt, kom je in aanmerking voor een woning. Je krijgt ergens in het land een woning toegewezen. Je hebt zelf geen keuze waar dat zal zijn. Gemeenten zijn verplicht vluchtelingen te huisvesten. Hoeveel is afhankelijk van het aantal inwoners in de gemeente. Je kunt in het AZC blijven tot je een woning krijgt toegewezen. Dit wil in de praktijk wel eens lang duren.
Afwijzing asielverzoek
Na afwijzing van het asielverzoek heb je nog 28 dagen recht op opvang. Tijdens deze dagen kun je je voorbereiden op de terugkeer naar je eigen land. Daar ben je zelf verantwoordelijk voor. Wel kun je hierbij ondersteuning krijgen in de vorm van geld of hulp bij het opzetten van een bedrijfje. Werk je niet mee dan kan je na afloop van de periode het land uit worden gezet. Lukt het je niet om in die vier weken te regelen dat je terug kunt dan kun je nog maximaal twaalf weken naar een vrijheidsbeperkende locatie. Er is daar begeleiding gericht op terugkeer. Maak je deel uit van een gezin met kinderen onder de achttien dan kom je niet op een vrijheidsbeperkende maar op een gezinslocatie terecht. De voorzieningen zijn er sober en de begeleiding is gericht op terugkeer.
Beroep
Tegen een afwijzing kun je in beroep gaan bij de Raad van State. Deze kijkt niet inhoudelijk naar de zaak maar alleen of de rechter de zaak correct heeft afgehandeld.
Termen en afkortingen
