Ieder huis in jouw woonplaats heeft 24 uur per dag stromend water. Je kunt dus altijd water gebruiken voor de was doen, eten koken, schoonmaken, je planten en je huisdieren water geven en ook zelf water drinken. Altijd en wanneer je maar wilt. Je hoeft alleen maar een kraan open te draaien en je hebt water.
Maar op sommige plekken in de wereld kan dat soms wel en soms niet. En als er dan water uit de kraan komt, moet je er zuinig mee omgaan. Anders kun je zomaar zonder komen te zitten. Dat is bijvoorbeeld het geval in Israël en de Palestijnse gebieden.
Israël en de Palestijnse gebieden
Mensen in Israël hebben altijd voldoende water. De Israëli’s in Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever hebben dat ook. In de Palestijnse gebieden en in de Gazastrook hebben de Palestijnen vaak niet voldoende water ter beschikking.
Vragen:
- Komt het door het klimaat in Israël en in de Palestijnse Gebieden? Of is daar (ook) wat anders aan de hand?
- Komt dat hoe Israël en de Palestijnse Gebieden zijn ontstaan?
- Zo ja, hoe dan wel?
Dat gaan jullie na aan de hand van de bronnen in de les.
Daarna maken jullie een petitie, gericht aan de regering van Israël en aan die van de Palestijnse gebieden. Die heet Palestijnse Autoriteit.
Roep hierin op om te samen te werken aan toegang tot voldoende water voor elke Palestijn en elke Israëli in het gebied dat ooit Palestina heette. Dat zou de conflicten tussen Israël en de Palestijnen zeker helpen oplossen.
Voor deze opdracht krijg je 1 lesuur de tijd.
Eerst verkennen jullie samen met de juf of meester het landschap van Israël en de Palestijnse Gebieden. Daar gebruiken jullie Google Earth voor. Welk klimaat is er in die gebieden? Is dat aan het landschap te zien?
Hier trekken we 5 minuten voor uit.
Daarna neem je met twee klasgenoten de bronnen in de les door. Noteer voor jezelf de antwoorden op de onderzoeksvragen in Opdracht.
Je krijgt er 30 minuten de tijd voor.
Ten slotte maak je met dezelfde klasgenoten je petitie. Gebruik hierbij wat je in de bronnen hebt geleerd.
Je krijgt er 20 minuten de tijd voor.
In Israël en Palestijnse gebieden is er niet veel zoet en schoon water voorhanden. Toch lukt het de Israëli’s om veel water gebruiken. Hoe en waarom ze dat kunnen doen zie je in deze in het Nederlands ondertitelde YouTube-video ‘Israël een wateruitdaging – Israel, a water challenge’:
Geen water. Ja, dat gebeurt regelmatig in de Palestijnse steden en dorpen in de Westbank. De Palestijnen hebben zelf geen toegang tot hun watervoorraad onder de Westbank. Die wordt gecontroleerd door de Israëlische waterleidingmaatschappij Mekorot. Mekorot pompt het water onder de Westbank weg en verkoopt het vervolgens aan de Palestijnse waterleidingmaatschappij, maar in te kleine hoeveelheden en voor een hoge prijs. Daarom moet de Palestijnse waterleidingmaatschappij het water verdelen, want er is niet voldoende om alle huizen elke dag van water te voorzien.
De meeste huizen hebben meerdere tanks en maken gebruik van een pomp om het water in die tanks te pompen. Sommigen hebben nog een oude waterput in de tuin die ook gevuld wordt. Dan stopt de toevoer weer en komt er geen druppel meer uit de kraan voor de rest van de maand. Als de tanks ook leeg raken en het water is nog niet terug, dan zit je dus zonder water. Je kunt geen afwasjes doen, geen wassen draaien, het toilet niet doorspoelen, niet schoonmaken, niet douchen en geen zwembadje vullen.
Palestijnen in de Palestijnse Gebieden hebben vooral tijdens de hete droge zomers last van watertekort. Dat hebben ook Palestijnse vluchtelingen in Libanon en Jordanië. Sommige vluchtelingen wonen daar al vanaf 1948.
Het watertekort komt doordat er in de natuur te weinig water is om in ieders behoefte te voorzien en doordat Israël een deel van dat water wegpomt en voor zichzelf gebruikt.
De Palestijnen proberen op allerlei manieren iets aan dat watertekort te doen. Ze krijgen daarbij hulp van de UNWRA, de organisatie van de VN die is opgericht om de Palestijnen en Palestijnse vluchtelingen te helpen.
Deze organisatie helpt bij het oppompen van water uit oude putten, het opzetten of verbeteren van waterleidingnetwerken en het vervoeren van water in tankwagens naar plekken waar Palestijnen wonen.
Dat die hulp in de watervoorziening hard nodig is, zie je als je door de Westelijke Jordaanoever reist. In sommige dorpen en steden zie je namelijk zwarte watertonnen op daken van woningen. In die dorpen en steden wonen Palestijnen. In andere dorpen en steden vind je van die tonnen nergens. Daar wonen Israëli’s. Die hebben daar net als die in Israël zelf altijd stromend water. In Palestijnse dorpen en steden is dat lang niet altijd en overal zo.
Daardoor kunnen Palestijnen per persoon minder water per dag gebruiken dan eigenlijk goed voor ze is. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO vindt dat iedere persoon tenminste 100 liter water nodig heeft om een gezond bestaan te leiden. Palestijnen moeten het doen met 70 liter water per persoon per dag. Hun Israëlische buren kunnen per persoon per dag 300 liter gebruiken.
Het verschil in watergebruik wordt ook wel waterapartheid genoemd: onderscheid op grond van je afkomst.
In het gebied dat tot 1948 Palestina heette en nu is opgedeeld tussen Israël en Palestijnse gebieden is er voor de hele bevolking van het gebied, mede dankzij technische ingrepen voldoende water voorhanden om in ieders behoeften te voorzien. Maar daar merken de Palestijnen in de Palestijnse gebieden nauwelijks iets van. Het ligt niet uitsluitend aan het klimaat in wat ooit Palestina was. Verre van dat, al zou je het aan de hand van landschappen in dit gebied wel zeggen.
Dat laat deze les zien, en ook waar het mede aan ligt.
Plan van aanpak
Eerst laat u met behulp van Google Earth aan de leerlingen zien hoe het landschap eruit ziet in Israël en de Palestijnse gebieden. U vraagt de leerlingen wat voor klimaat deze gebieden volgens hen heeft. Voor deze instapactiviteit trekt u 5 minuten uit.
Daarna maakt u groepen van drie leerlingen. Elke groep bestudeert de bonnen in de les. Geef ze daar 30 minuten de tijd voor.
Na die tijd laat u iedere groep een petitie maken gericht aan de Israëlische regering en aan de Palestijnse Autoriteit, de regering van de Gazastrook, Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever.
In die petitie roepen de leerlingen deze regeringen op samen ervoor te zorgen dat alle inwoners van Israël en de Palestijnse Gebieden evenveel toegang krijgen voor water. Voor deze activiteit trekt u 20 minuten uit.
Als iedereen klaar is met de petitie krijgt u deze eindproducten na. Kies hieruit de mooiste en origineelste uit om online te zetten.
Uitwerking
Het gebied dat eerst Palestina heette en nu is opgedeeld tussen Israël en de Palestijnse gebieden heeft een droog klimaat. In de kuststrook wordt die gekenmerkt door zachte en tamelijk natte winters en hete droge zomers. In het binnenland is er sprake van een steppeklimaat en in de Sinaï kun je spreken van een woestijnklimaat.
Dat Israël zelf toch over voldoende drinkwater kan beschikken, is te danken aan regenwater dat via het Meer van Tiberias, het Meer van Galilea en daarna verder door de Jordaan wordt afgevoerd naar de Dode Zee.
Lange tijd was dit watersysteem de belangrijkste bron van zoet water, maar door het stijgende verbruik ervan kon dat systeem niet voldoende aanleveren om in alle behoeften van de Israëli’s en andere burgers in voormalig Palestina te voorzien.
Daarom zette Israël steeds zwaarder in op het steeds zuiniger gebruiken van water, uitbreiding en verbetering van de infrastructuur van de drinkwatervoorziening, het ontzilten van zeewater en het zuiveren en hergebruiken van afvalwater. Ook worden nieuwe technieken toegepast om water uit de lucht te halen voor gebruik in de landbouw.
Maar de Palestijnse bewoners van de Palestijnse gebieden hebben daar allemaal weinig profijt van. De Israëlische regering doet weinig of niets om deze burgers van voldoende zoet water te voorzien. Die burgers zijn in dat opzicht aangewezen op de Palestijnse Autoriteit, de VN-hulporganisatie voor Palestijnen UNWRA en handelaars die water in Israël inkopen en doorverkopen in plekken waar Palestijnen wonen. De Palestijnen behelpen zich met regentonnen en tanks waar ze regenwater in opvangen en dat bewaren voor huishoudelijk gebruik en voor irrigatie.
Die ongelijke verdeling van water hangt samen met het conflict dat is ontstaan doordat joodse immigranten steeds meer land in bezit namen in Palestina en dat verder is geëscaleerd na de stichting van de staat Israël in 1948.
Kerndoelen
42 De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.
44 De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik
47 De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.
- De leerlingen weten globaal wat voor klimaat er heerst in Israël en de Palestijnse Gebieden.
- De leerlingen kunnen uitleggen waarom er ondanks het klimaat voor de hele bevolking van Israël en de Palestijnse Gebieden samen voldoende water voorhanden is om in alle behoeften te voorzien.
- De leerlingen kunnen uitleggen waarom ondanks dat juist Palestijnen vaak kampen met een tekort aan water.
- De leerlingen kunnen dat waterprobleem verklaren aan de hand van waarom er een conflict gaande is tussen Israël en de Palestijnen
- De leerlingen kunnen enkele manieren benoemen waarom Palestijnen het watertekort proberen op te lossen en welke hulp ze daarbij krijgen.
- De leerlingen kunnen enkele nieuwe technieken noemen waarmee Palestijnen (en alle andere mensen die in droge gebieden wonen), aan extra water kunnen komen.
De leerlingen hebben de opdracht in de les goed gemaakt als hun eindproduct:
- Duidelijk maakt waarom het klimaat in deze gebieden geen reden is waarom sommige inwoners makkelijk toegang hebben tot water en sommige andere inwoners moeilijk toegang tot water.
- Waarom gezamenlijk zorgen voor gelijke toegang tot water voor alle inwoners van het voormalige Palestina voor de Israëlische regering en de Palestijnse Autoriteit en effectieve manier is om het langlopende conflict tussen Israël en de Palestijnen aan te pakken, en
- De petitie een wervende tekst met een heldere oproep is die de aandacht van lezers pakt en vasthoudt.