In de stad Dharamsala in India woont de Dalai Lama. Tot 1959 woonde hij in Lhasa, de hoofdstad van Tibet. Hij is de geestelijk leider van de Tibetaanse boeddhisten. Tot 2011 was hij ook de politiek leider in ballingschap van Tibet. Die taak heeft hij toen aan enkele medewerkers overgedragen. Die vormen nu de regering in ballingschap van Tibet.
Zoek een antwoord op de volgende vragen:
- Waarom is de Dalai Lama in 1959 uit Tibet vertrokken, samen met tienduizenden van zijn onderdanen?
- Waarom is hij er nog steeds niet teruggekeerd?
- Wat moet er eerst met en in Tibet gebeuren, voordat hij wil of kan teruggaan naar Tibet? Of dat zijn opvolger dat doet, als die er dan is?
Daar kom je allemaal achter in deze les.
Daarna stellen jullie een petitie op, gericht aan de Chinese ambassadeur in Nederland.
Voor deze opdracht krijg je 1 lesuur de tijd. Kijk naar de film over de Dalai Lama in Bron: Wie is de Dalai Lama?
Neem daarna samen met een klasgenoot de andere bronnen in de les door. Schrijft daarbij de antwoorden op de vragen in Opdracht op. Daar krijg je 30 minuten de tijd voor.
Jullie sluiten de les af met een klassengesprek. Hierin stellen jullie een petitie op, gericht aan de Chinese ambassadeur in Nederland.
Daarin vragen jullie de Chinese regering om de Tibetanen hun vrijheid en zelfstandigheid terug te geven.
Kijk naar de YouTube-video ‘Wie is de Dalai Lama?’:
Bekijk de landkaart hieronder van Tibet en China:
Voor 1950 was Tibet een zelfstandig land. In 1950 bezetten troepen van het Chinese Volksbevrijdingsleger Tibet.
Daarna is een deel van Tibet door China ingelijfd. De oranje lijn is de grens van het historische Tibet.
Tibet werd in de jaren '50 door China veroverd. Daarvoor was het nog een eigen land, maar nu hoort het volgens de Chinezen bij China. Nu mogen de Tibetanen niet meer hun eigen godsdienst volgen en moeten ze doen wat de Chinezen zeggen. Ze hebben geen "zelfstandigheid". De Dalai Lama moest het land uitvluchten. Hij vertrok naar India, omdat de Chinezen hem een terrorist noemden en hem zullen gevangennemen, zodra hij weer in China of Tibet voet zet. De Tibetanen, inwoners van Tibet, krijgen steun van veel landen, maar de meeste landen steunen hen niet, omdat ze bang zijn voor "economische sancties" van China. Dat houdt in dat China geen handel meer met die landen zou willen drijven. En dat zou dan erg onhandig zijn, omdat China een grote en sterke economie heeft opgebouwd waar veel landen handel mee drijven (Nederland ook). In juni 2009 was de Dalai Lama op uitnodiging in Nederland. Uit angst voor sancties uit Peking durfde de toenmalige premier Balkenende de Dalai Lama niet persoonlijk te ontmoeten.
In China, zonder het gebied van Tibet meegerekend, is ongeveer 18% van de bevolking boven de 16 jaar boeddhistisch. In Tibet is het Tibetaanse boeddhisme de heersende religie. Maar je mag in Tibet die godsdienst nu niet meer openlijk belijden van de Chinese regering. Sterker nog: sinds 1950 zijn in Tibet veel van de boeddhistische tempels en kloosters gesloten of verwoest.
Maak kennis met deze godsdienst in de SchoolTV-video ‘Boeddhisme in het rijk van het midden’:
Een onderdeel van het boeddhisme dat in de film niet wordt genoemd, is het geloof in reïncarnatie (zielsverhuizing). Ga je dood, dan gaat je ziel uit je lichaam en naar het lichaam van een pasgeboren baby. Je begint dan aan je volgende leven. Ga je dan uiteindelijk weer dood, dan begin je op dezelfde manier aan een nieuw leven, enzovoort.
Ook de Dalai Lama gelooft als boeddhist in reïncarnatie. Hij gelooft dat wanneer hijzelf komt te overlijden, ergens zijn opvolger wordt geboren. Die opvolger moet dan opgezocht worden. Op die manier is het ambt van Dalai Lama al dertien keer overgedragen naar een nieuwe drager van dit ambt en is de huidige Dalai Lama dus de veertiende.
Op de foto van 1910 rechts zien jullie de 13e Dalai Lama, de voorganger van de huidige Dalia Lama.
Op 10 maart 1959 kwamen Tibetanen in groten getale in opstand tegen de Chinese bezetters van hun land. Daarbij gingen in Lhasa duizenden Tibetanen de straat op. Die opstand werd door het Chinese leger keihard neergeslagen. Duizenden Tibetanen kwamen daarbij om het leven. Hierop vluchtte de Dalai Lama samen met 80.000 landgenoten naar India. Nog steeds wordt deze opstand ieder jaar herdacht, door Tibetanen die in het buitenland wonen, en ook die in Tibet zelf. Ook mensen die vinden dat Tibet weer een zelfstandig land moet worden, herdenken deze opstand en voeren protestacties tegen de Chinese bezetting van Tibet. Ook na 1959 kwamen Tibetanen in Tibet zelf meerdere keren in opstand. Dat gebeurde enkele keren tussen 1987 en 1993 en ook nog een keer in 2008. Telkens werd de opstand onderdrukt.
Protest tegen de bezetting van Tibet door China in San Francisco in 2008
Sommige Tibetanen willen dat hun land helemaal zelfstandig wordt. Een aantal van hen is bereid daarvoor te vechten tegen de Chinese bezetters.
Zover wil de Dalai Lama niet gaan. Geweld gebruiken wil hij niet, vanwege van zijn geloof. Zelfs niet om een eind te maken aan de Chinese bezetting van Tibet. Maar wat wil hij dan wel? Daar heeft hij in 1987 een uitgebreid voorstel over opgesteld en bekendgemaakt. Het draait om deze vijf punten;
- Geheel Tibet moet een gebied worden van geweldloosheid. Dat houdt onder meer in dat er geen militairen in Tibet gelegerd mogen zijn. En er mogen geen kernwapens aanwezig zijn in Tibet.
- Tibet mag zelf bepalen waar in Tibet Chinezen mogen wonen en hoeveel Chinezen.
De stad Lhasa in Tibet - In geheel Tibet moeten de mensenrechten van alle bewoners worden gerespecteerd. Tibet moet een democratisch geregeerd land worden en zijn inwoners moeten de politieke rechten krijgen die bij een democratie horen.
- In geheel Tibet moet het milieu worden beschermd en zo nodig hersteld. Het hele land zou één groot natuurreservaat moeten worden.
- Er moeten serieuze onderhandelingen worden gevoerd over de toekomstige status van Tibet en over de verhoudingen tussen de Tibetaanse en de Chinese bevolking. Van die onderhandelingen is tot nu toe nog geen sprake geweest.
Als de Dalai Lama op alle punten zijn zin zou krijgen, wilde hij in 1987 ook wel weer teruggaan naar Tibet als politiek en geestelijk leider van Tibet. In 2011 besloot hij dat hij geen politieke leider meer wilde zijn van het Tibetaanse volk, als hij ooit nog terug zou kunnen keren naar zijn land.
Tibet is deel van China en de Chinese regering maakt er in alle opzichten de dienst uit. Tibet heeft een eigen regering, maar die werkt in ballingschap in Dharamsala, een stad in India. Daar werkt en woont ook de Dalai Lama, geestelijk leider van het Tibetaanse volk en tot 2011 ook regeringsleider in ballingschap van Tibet.
Hoe is die situatie ontstaan? En wat moet er gebeuren, voordat de Dalai Lama en de Tibetaanse regering in ballingschap bereid zijn terug te keren naar Tibet? Dat zoeken de leerlingen in deze les uit.
Plan van aanpak
Eerst laat u de leerlingen de video zien in Bron: Wie is de Dalai Lama?. Daar trekt u een paar minuten voor uit.
Daarna laat u de leerlingen in tweetallen de andere bronnen doornemen. Daarbij schrijven ze de antwoorden op de vragen in Opdracht op. Geef ze daar 30 minuten de tijd voor. Na die tijd vraagt u enkele leerlingen om de antwoorden op de vragen in Opdracht voor te lezen.
De rest van de tijd gebruikt u om samen met de leerlingen een petitie op te stellen, gericht aan de Chinese ambassadeur in Nederland. Hierin vraagt u aan de Chinese regering om Tibet zijn autonomie terug te geven en toe te staan dat de Tibetanen weer leven zoals ze tot 1950 gewend waren, dus met hun eigen cultuur en levensbeschouwing.Een petitie kunt u eventueel plaatsen op https://petities.nl/petitions/new?locale=nl.
Uitwerking
Waarom is de Dalai Lama in 1959 uit Tibet vertrokken, samen met tienduizenden van zijn onderdanen?
Hij is destijds gevlucht, omdat hij anders door de Chinese autoriteiten zou worden gearresteerd en gevangengezet, wegens het aanzetten tot een opstand tegen het Chinese bestuur van Tibet.
Waarom is hij er nog steeds niet teruggekeerd?
Na de opstand in 1959 duurt de Chinese bezetting voort, waarbij allerlei maatregelen genomen werden om van Tibet nog meer een deel van China te maken.
Wat moet er eerst met en in Tibet gebeuren, voordat hij wil teruggaan naar Tibet? Of zijn opvolger, als die er komt?
De Dalai Lama wil pas teruggaan naar Tibet als het weer een gebied is geworden waar de burgers in vrijheid kunnen leven en waar hun mensenrechten worden gerespecteerd. Ook moet in Tibet het milieu worden beschermd en zo nodig hersteld worden. Bovendien mogen nergens meer in Tibet militairen en wapens aanwezig zijn. Met ‘Tibet’ bedoelt de Dalai Lama het hele grondgebied van het land tot aan de Chinese inval in 1950. Hij wil geen totale onafhankelijkheid voor Tibet, maar wel een aanzienlijke mate van autonomie binnen het staatsbestel van China. Hoe dat in de praktijk moet worden gebracht, daar moet over worden onderhandeld.
Kerndoelen
47 De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.
- De leerlingen hebben gezien dat de Dalai Lama een geestelijk leider van Tibet is en tot 2011 ook een politiek leider.
- De leerlingen kunnen uitleggen waarom hij niet meer in Tibet woont en werkt, maar in India.
- De leerlingen weten hoe in Tibet de Dalai Lama na zijn dood wordt opgevolgd door een volgende en ze kunnen aangeven waarom de regeling van de opvolging verschilt van die van de vorst in Nederland.
- De leerlingen kennen het begrip ‘reïncarnatie’ en weten dat het een kernbegrip is in de levensbeschouwing van het boeddhisme.
- De leerlingen hebben gezien onder welke voorwaarden de Dalai Lama bereid is om terug te keren naar Tibet.
- De leerlingen kunnen uitleggen waarom de Dalai Lama gekant is tegen geweld als middel om te bereiken dat aan die voorwaarden wordt voldaan.
De leerlingen hebben de opdracht in de les goed gemaakt als de petitie:
- duidelijk aangeeft wat de Chinese regering moet doen in Tibet, voordat de Dalai Lama bereid is terug te keren naar Tibet, en
- de petitie bondig en helder is en door zijn opmaak de aandacht van de lezers trekt en vasthoudt.