Tropische regenwouden vormen ecosystemen waarin enorm veel soorten planten en dieren samenleven, die van elkaar afhankelijk zijn. Deze wouden leveren producten als hout en eetbare delen van planten. Ze zorgen er ook voor dat het daar waar ze zich bevinden niet te heet wordt en dat het er in ruime mate regent. Ze vormen ook een rem op de nu gaande opwarming van de aarde. Kortom: we kunnen ze niet missen.
Toch verdwijnt er jaarlijks een deel van de tropische regenwouden.
Deze les laat zien hoe dat komt en dat we er zelf aan bijdragen met onze eetgewoontes. Die kunnen we zó aanpassen dat ook wij bijdragen aan de bescherming van tropisch regenwoud.
Plan van aanpak
Trek ruim een uur voor deze les uit.
Voor deze les heeft u reclamemateriaal van supermarkten nodig waarin voedingsmiddelen worden aangeprezen. Die moet u tevoren verzamelen of u vraagt leerlingen dat te doen en mee te brengen naar de klas. Dat materiaal legt u op een tafel in het klaslokaal zodat iedereen er bij kan.
U laat de leerlingen die fragmenten van YouTube zien in Bron: Enkele video's. Trek er 20 minuten voor uit.
Daarna maakt u groepen van drie leerlingen. Die doen een onderzoek naar voedingsmiddelen waar palmolie of vlees in zit. Het is de bedoeling dat ze nagaan waarom het eten van deze voedingsmiddelen soms wel en soms juist niet ten koste gaat van het tropisch regenwoud. Voor dit onderzoek ruimt u 25 minuten in.
Daarna laat u iedere groep een maaltijd samenstellen aan de hand van het reclamemateriaal dat in het klaslokaal ter inzage ligt. Het is de bedoeling dat er alleen voedingsmiddelen in zitten waar het maken ervan niet ten koste is gegaan van tropisch regenwoud. Voor het maken van de menu’s trekt u 10 minuten uit.
Als iedereen klaar is, print u de menu’s van de maaltijden uit en neemt u ze met de klas door. Geef die menu’s mee aan de leerlingen. Wellicht willen hun ouders er iets mee doen.
Uitwerking
Palmolie komt van oliepalmen op plantages. Voor het aanleggen van die plantages zijn vaak stukken tropisch regenwoud gerooid. Maar er zijn ook bedrijven die palmolie aanmaken zonder dat hiervoor tropisch regenwoud is gerooid en waarbij ook op andere manieren gestreefd is naar duurzaamheid. Producten waar deze palmolie in verwerkt is, zijn te herkennen aan een speciaal keurmerk op het etiket van die producten.
Voor het maken van vlees zijn altijd dieren nodig en die dieren hebben uiteraard voer nodig. Dat voedsel verkrijgen ze door te grazen op stukken land waar soms tropisch regenwoud is gerooid. Dat is vooral te zien in het Amazonegebied. Dieren die onder meer in Nederland worden gefokt voor de productie van vlees en melkproducten krijgen soms veevoer dat bestaat uit gewassen als soja, die zijn geteeld op stukken land waar tropisch regenwoud is gerooid.
Kerndoelen
41 De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van de onderdelen.
42 De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.
44 De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik.
47 De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid werden, aan de Verenigde Staten en één land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.