Zondagsrust

 
Je grootouders en misschien ook je ouders weten het nog wel. Toen die naar school gingen, was de zondag een dag voor jezelf en je familie, een dag om je te ontspannen met sport, spel en hobby’s. Je hoefde niet naar school of naar je werk. Alle winkels waren dicht. En wie christelijk was, dat waren de meeste mensen toen, ging naar een kerk in de buurt om een mis of een kerkdienst bij te wonen. Want zondag was ook een heilige dag voor de christenen (en nu nog steeds).
Zo was het overal in wat nu de Europese Unie is.

Maar nu lijkt de zondag op de andere dagen in de week, al hoef je nog steeds niet naar school op zondag. Je kunt op zondag in veel winkels boodschappen doen.

zondagopen

Veel mensen werken op zondag, en dat zijn niet alleen  buschauffeurs, mensen die in een ziekenhuis of een horecazaak werken, maar ook mensen met een kantoorbaan. Voor hen is zondag zeker geen rustdag (al zijn ze op andere dagen in de week wel vrij). En wil je een mis of kerkdienst bijwonen in een kerk, dan moet je vaak een flink eind reizen voor je een kerk bereikt waar nog gebedsdiensten worden gehouden.

 


 

opdrachtIs het erg dat de zondag voor veel mensen geen rustdag meer is?

Sommige mensen vinden van wel. Die willen de zondag terug als rustdag. En als ze gelovig zijn, vaak ook als heilige dag.

Andere mensen vinden het juist prima zo. Wat hen betreft mag de zondag als rustdag helemaal verdwijnen.

Wat wil jij met de zondag? Denk daar eens goed over na.

Schrijf over wat je ervan vindt een artikel van ongeveer ½ A4-tje. In dit artikel  beschrijf je hoe je een zondag in het jaar 2050 zou kunnen beleven in het dorp of de stad waar je woont. Beschrijf zo nauwkeurig mogelijk hoe het leven van een gemiddelde inwoner van dat dorp of die stad er dan uitziet.

 



werkinuitvoeringeenuurVoor deze opdracht krijg je 1 lesuur de tijd.

Lees de bronnen alleen. Je krijgt er 40 minuten de tijd voor.

Schrijf dan samen met een of twee klasgenoten je artikel. Hier ruimt je juf of meester 20 minuten voor in.

Laat je artikel door je juf of meester lezen.


 
Volgens sommigen leven we al in een 24-uurs economie. Dat is een economie die zeven dagen per week op volle toeren draait en 24 uur per dag. Anderen zeggen dat het nog niet zover is. In Nederland en ook in andere landen van de EU zijn op zondag sommige winkels, of zelfs de meeste dicht. Ook sommige kantoren en fabrieken zijn dan dicht. En niet te vergeten: alle scholen zijn dicht. Je merkt het al als je buiten komt op zondag. Er is minder verkeer op straat. Bussen, treinen en trams rijden minder vaak dan op andere dagen in de week  Drukker is het wel in restaurants, in recreatieparken en op sportvelden, want zondag is de dag waarop mensen de tijd kunnen nemen om zich te vermaken. Ook functioneren op zondag energiecentrales, politiebureau's en ziekenhuizen, evenals fabrieken die je niet elke week een dag stil kunt leggen, zoals Tata Steel in IJmuiden. Ten slotte kun je ook op zondag de brandweer bellen of een ambulance laten komen als dat dringend nodig is.

open24 7

Toch merken we steeds meer dat de 24-uurseconomie er aankomt. Enkele voorbeelden:

  • Op veel kantoren kun je al vroeg aan het werk of 's avonds langer doorwerken. Al houdt men zich meestal nog aan een maandag-tot-en-met-vrijdag-werkweek van negen tot vijf.
  • Boodschappen doen kan in sommige steden en dorpen in Nederland ook op zondag. Ook blijven steeds meer winkels ’s avonds langer open.
  • Op internet is de 24-uurs economie al een feit. Via het internet kun je wanneer je maar wilt winkelen of werken, een reis boeken bij een online reisbureau of een maaltijd bestellen.

Sommige mensen vinden het prima, die 24-uurs economie. Goed voor het maken van goederen, zeggen ze, goed voor de uitvoer, goed voor de aanvoer van spullen die je wilt hebben. Kortom: goed voor de economie. Bovendien kun je zelf bepalen wanneer je werkt en wanneer je vrij bent.

 


 
In Nederland kun je op zon- en feestdagen in sommige steden en dorpen volop winkelen. In andere steden en dorpen moet je op zo’n dag lang zoeken naar een winkel die open is. Hoe kan dat?

In Nederland geeft de Winkeltijdenwet aan wanneer winkels open mogen zijn en wanneer niet. Op maandag tot en met zaterdag is dat tussen 06.00 en 22,00 uur. Op zon- en feestdagen moeten ze dicht blijven. Van deze regel mag volgens deze wet op twee manieren worden afgeweken.

  1. Het bestuur van een gemeente mag een of meer winkels in zijn gemeente toestemming geven om open te zijn op zon- en feestdagen tussen 06.00 en 22.00 uur..

    openingstijden
  2. Winkels die vallen onder een landelijke bepaling over openingstijden mogen elke zondag open. Dat zijn onder meer winkels in ziekenhuizen, benzinestations en winkels die vooral kranten en tijdschriften verkopen. Dat betekent dat je ook op zondag de nieuwste kranten kunt kopen. Dat kunnen alleen buitenlandse kranten zijn, omdat er in Nederland geen kranten verschijnen op zondag. In andere landen van de Europese Unie is dat wel zo.

 


 
In Nederland wordt het meeste werk nog steeds gedaan op doordeweekse dagen ‘van 9 tot 5’. ’s Nachts slapen de meeste mensen. Nog altijd wordt er om 12:30 uur en om 18:00 uur ’s avonds het meeste gegeten. De afgelopen tientallen jaren is hier maar weinig in veranderd. Alleen al daarom kun je niet hard maken dat Nederland nu al een 24-uurs economie heeft. Dat komt omdat:

  • ritmeons lichaam een eigen, biologische klok heeft. Volgens die klok telt een dag 24 uur, dus evenveel uur als de aarde nodig heeft om éénmaal rond haar as te draaien. De klok bepaalt dat het tijd wordt om te slapen als het buiten donker wordt en wanneer het tijd wordt om wakker te worden als het buiten licht wordt. Dat ritme van slapen en wakker zijn kunnen we wel aanpassen dankzij de uitvinding van het kunstlicht.
  • het op die manier makkelijker wordt je activiteiten af te stemmen op anderen. Denk bijvoorbeeld aan voetbaltraining, of samen zingen in een koor.
  • dit als voordeel heeft dat je dan ook echt vrij bent buiten werktijden. Als je van maandag tot en met vrijdag werkt, dan ben je echt vrij in het weekend. Niemand verwacht iets van je en dat is ook wel eens lekker.
  • eigenaren van eenmanszaken, zoals bakkers en slagers, niet 24 uur per dag hun bedrijf open kunnen houden. Ook zij moeten slapen en zouden een rustdag in de week niet graag willen missen.
  • voor sommige christenen en joden werken op hun heilige dag taboe is. Voor christenen is de zondag de heilige dag, voor joden de zaterdag.
  • mensen steeds meer werk niet zelf hoeven te doen en daardoor meer vrije tijd hebben. Computers en robots nemen steeds meer werk van mensen uit handen. De komende jaren zal dat steeds meer gebeuren.

 


 
Waarom hebben christenen, moslims en joden iedere week hun heilige dag? En waarom is die dag voor joden en christenen ook een rustdag?

Voor joden is de zaterdag de heilige dag. Ze noemen deze dag sabbat. Deze dag is voor hen ook een dag om niet te werken, omdat volgens hen het scheppingsverhaal in de Hebreeuwse Bijbel God hemel en aarde, planten, dieren en mensen schiep, en dat alles in zes dagen. God rustte uit op de zevende dag. Deze zevende dag werd de sabbat, de zaterdag. Of om precies te zijn, de sabbat begint met de zonsondergang van vrijdagavond en eindigt met de zonsondergang van de zaterdagavond.

Christenen hebben de sabbat, de rustdag, verschoven van zaterdag naar zondag. Deze verschuiving vond plaats onder de Romeinse keizer Constantijn de Grote (geboren rond 280, gestorven in 337). Toen woonden er in het Romeinse Rijk verschillende volken, waaronder aanbidders van de zonnegod. In 321 bracht Constantijn heel het Romeinse Rijk onder één godsdienst en de zondag werd de rustdag en heilige dag.

Voor de moslims is de vrijdag een heilige dag. Al voordat de Profeet Mohammed (570-632) de islam stichtte, was er in het Midden-Oosten een vaste dag in de week waarop groepen joden en christenen bijeenkwamen voor een gebedsdienst. Die dag werd djuma genoemd. Na de stichting van de islam werd djuma de heilige dag van de moslims. Die viel voortaan op vrijdag. Sindsdien moet elke mannelijke moslim op vrijdag het vrijdaggebed verrichten, de salat al-djuma. Alleen als de moslim ziek is of op reis hoeft dat niet. De vrijdag is geen verplichte rustdag. Moslims mogen wel werken op vrijdag. Wel moeten moslims hun werk neerleggen als de tijd is geworden voor de salat al-djuma.

vrijdagrustdagDjuma

 


 
eu verkiezingZondag is in alle landen van de Europese Unie een rustdag. Het bestuur van de Europese Unie vindt dat de regeringen van de lidstaten zelf mogen bepalen hoe ze bij wet zondagsrust regelen.  Dat verklaart bijvoorbeeld waarom mensen in Nederland op donderdag 23 mei 2019 konden stemmen tijdens de verkiezingen voor het Europees Parlement en de Duitsers bijvoorbeeld pas op zondag 26 mei van dat jaar. Dat komt omdat volgens de Nederlandse wetgeving verkiezingen in Nederland nooit op zondag mogen worden gehouden en volgens de Duitse wetgeving in Duitsland wel.

Twee andere voorbeelden van landelijke wetgeving over zondagsrust:

  • Het is in Duitsland verboden om op zondag te werken voor een salaris. Mensen die voor een hulpdienst werken, mogen dat wel.
  • In Frankrijk is de zondagsrust verplicht, behalve  in stedelijke gebieden en op plekken waar veel toeristen komen.

Naar: Zondagsheiliging, op https://nl.wikipedia.org/wiki/Zondagsheiliging

 


 
De leerlingen gaan in deze opdracht na hoe de zondag er in de toekomst uit zal zien. Blijft de zondag de rustdag en ook een heilige dag voor een praktiserend christen is (of een andere dag in de week, afhankelijk van wie een andere geloofsovertuiging aanhangt)? Dat willen sommige mensen. Of wordt het een werkdag precies zoals de andere werkdagen? Dat willen andere mensen. En die kant lijkt het ook op te gaan. De bedoeling van de les is dat leerlingen voor zichzelf nagaan hoe ze de zondag in 2050 willen gaan beleven.

Trek voor deze les 1 lesuur uit.

  • Eerst laat u de leerlingen de bronnen lezen. Ruim er 40 minuten voor in.
  • Daarna deelt u de klas in twee- of drietallen in.
  • Iedere groep schrijft een artikel met het antwoord op de vraag hoe de groep de zondag wil beleven in 2050. Het artikel hoeft niet langer te zijn dan ½ A4-tje.
  • Trek voor deze schrijfopdracht 20 minuten uit.
  • Als iedereen klaar is, neemt u de artikelen in en leest ze.


Tip:
U kunt (een selectie van) de artikelen laten voorlezen door de schrijvers. U kunt ze op de schoolwebsite plaatsen of in de nieuwsbrief van school. U kunt ze ook inzenden naar het EU-Forum, dan zoeken we op deze site een plaatsje.

Deze opdracht sluit aan bij:

  • Kerndoel 38: De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met verschillen in opvattingen van mensen.

 


 

  • De leerlingen hebben gezien waarom christenen, moslims en joden een vaste wekelijkse rust- en heilige dag hebben.
  • De leerlingen hebben gezien hoe de zondag in de EU werd beleefd toen hun ouders en grootouders zelf nog naar school gingen.
  • De leerlingen hebben aan de hand van ontwikkelingen in het dagelijks leven en de economie gezien waarom de zondag daarna steeds meer op een gewone werkdag is gaan lijken.
  • De leerlingen hebben gezien waarom sommige mensen deze ontwikkeling toejuichen.
  • De leerlingen weten wat er met de 24-uurs economie wordt bedoeld.
  • De leerlingen hebben gezien waarom sommige mensen de zondag als rustdag en heilige dag niet willen missen.

 


 
De leerlingen hebben de schrijfopdracht goed uitgevoerd als:

  • ze duidelijk hebben gemaakt waarom ze vast willen houden aan zondag als rustdag:
  • ze duidelijk hebben gemaakt waarom ze de zondag als rustdag willen zien verdwijnen;
  • ze hun standpunt inzake het handhaven of afschaffen van de rustdag met goede en feitelijk juiste argumenten hebben onderbouwd.

Het is helemaal mooi als de leerling het artikel in goed en foutloos Nederlands hebben geschreven.

 

verwante lessen

Login Form