Tijd - bron: tijdzones

 
Overal op aarde bereikt de zon zijn hoogste punt aan de hemel halverwege de tijd die ligt tussen zonsopkomst en zonsondergang. Dat is het hele jaar door het geval.

Maar hoe laat de zon opkomt en ondergaat, hangt af van de tijd van het jaar zoals je in de clip van SchoolTV hebt gezien. En het hangt ook af van waar op aarde je bent. Om precies te zijn, op welke lengtegraad. Het zit zo:

Doordat de aarde om haar as draait en van het westen naar het oosten, wordt steeds een ander deel van haar oppervlak door de zon beschenen. Dat heb je in de video gezien. Daardoor komt de zon in Vilnius eerder op en gaat die eerder onder dan in Amsterdam. Daardoor komt de zon in Dublin later op en gaat die later onder dan in Amsterdam. Anders gezegd: Vilnius, Amsterdam en Dublin hebben hun eigen zonnetijd. Dat is de ware tijd, gemeten met een zonnewijzer.

zonnewijzer

Trek nu een lijn van Dublin via Amsterdam naar Vilnius. Elk punt op die lijn heeft zijn eigen zonnetijd. Telkens als je op die lijn een stuk naar het oosten reist, merk je dat de zon iets eerder opkomt, iets eerder zijn hoogste punt aan de hemel bereikt en iets eerder ondergaat. Overal op aarde merk je dat als je van het westen naar het oosten reist.

Stel nu dat iedereen in Nederland zijn klok instelt op de zonnetijd van de plek waar die klok is. Dat doe je door het moment waarop de zon zijn hoogste punt aan  de hemel bereikt `1.00 uur’ te noemen. Dan zouden alle klokken in Nederland een verschillende tijd aangeven. In Enschede zouden klokken iets voorlopen op die in Amsterdam. Aan de kust van Zeeuws-Vlaanderen zouden klokken iets achter lopen.. Dat is niet zo handig. Om een voorbeeld te noemen: telkens als je een reis naar een andere plaats maakt, moet je je eigen klok verzetten.

Daarom heeft men afgesproken dat alle klokken binnen Nederland dezelfde tijd moeten aangeven. Ook in andere landen moeten alle klokken dat doen. Men is zelfs een stap verder gegaan door de wereld in 24 tijdzones te verdelen, telkens met een uur verschil. Hierdoor is elke tijdzone gemiddeld 360/24 = 15 lengtegraden breed. Dat is niet toevallig want de aarde heeft 24 uur nodig om één keer om haar as te draaien.

De tijd die in een tijdzone wordt aangehouden, heet zonetijd. De zonetijd in de tijdzone waar Ierland en bijvoorbeeld ook Groot-Brittannië in liggen, heet UTC (= gecoördineerde wereldtijd). Als er op een landkaart met tijdzones UTC staat, dan geldt daar de standaardtijd. Staat er UTC+1, dan is het een uur later dan de standaardtijd. In Nederland* (UTC+1) is het dus een uur vroeger dan in Litouwen* (UTC+2).

* Amsterdam (Nederland) ligt in de rode zone van de afbeelding waarmee deze les geopend is = UTC+1, Dublin (Ierland) in de blauwe zone = UTC+0 en Vilnius (Litouwen) in de gele zone = UTC+2

 

verwante lessen

Login Form