Trek voor deze lesbrief 1 lesuur uit. Laat de leerlingen individueel aan de les werken.
Aanleiding voor het aanbieden van deze lesbrief is een idee dat toenmalige voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker in augustus 2018 lanceerde: schaf in 2019 de wisseling van wintertijd naar zomertijd en terug af en laat de EU-landen zelf bepalen of ze het hele jaar door zomertijd of wintertijd willen aanhouden. Juncker kreeg voor dit idee zo weinig steun dat hij het terugnam. Afschaffing van de wisseling van winter- naar zomertijd en terug in de EU is voorlopig uitgesteld.
Bron: https://www.europa-nu.nl/id/vkrgnunuo4lz/voorstel_afschaffing_zomertijd
Kopieer voor de leerlingen landkaart Tijdzones op pagina 277 van de Grote Bosatlas 55e editie. Daarna kunnen de leerlingen aan de slag.
Voor de lesbrief zijn de volgende bronnen gebruikt:
Op welke tijd van de dag, op https://www.startpagina.nl/v/natuur/meteorologie/vraag/422410/tijd-dag-maximum-temperatuur-bereikt/
Hittegolven zoals vorige week vroeger vrijwel onmogelijk, op https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/hittegolven-zoals-vorige-week-vroeger-vrijwel-onmogelijk
Wilt u meer weten over de discussie die in 2018 is gevoerd over wel of niet afschaffen van het verzetten van de klok, kijk dan naar de Youtubefilm ‘Wintertijd – Zondag met Lubach’ op https://www.youtube.com/watch?v=PCA_VyXCPok, U kunt die video ook aan de klas laten zien voordat u de leerlingen met deze lesbrief aan het werk zet. Het is wel een lange video, namelijk een kwartier.
Uitwerking
- Het vasthouden aan het tweemaal per jaar verzetten van de klok heeft als voordeel dat tijdens de periode met zomertijd meer profijt getrokken wordt van daglicht. Daardoor neemt ’s avonds het verbruik van energie af omdat er minder verlichting nodig is (al is de besparing in de praktijk, minimaal gebleken). Doordat het ’s avonds langer licht is, wordt het makkelijker om ’s avonds buitenshuis te recreëren. Een nadeel is dat het op extreem hete dagen ’s middags en ‘s avonds langer voor veel mensen onaangenaam heet is buiten dan wanneer wintertijd van kracht is.
- Het permanent aanhouden van de wintertijd heeft als voordeel dat de klok nooit verzet hoeft te worden. Bovendien sluit wintertijd in de EU min of meer aan op de zonnetijd, de verdeling van nacht en dag over het etmaal. Nadeel is dat in het zomerseizoen ’s avonds minder profijt getrokken wordt van daglicht dan wanneer in dit deel van het jaar zomertijd van kracht is. Daardoor is er meer energie nodig voor verlichting en wordt het soms moeilijker om buitenshuis te recreëren. Op extreem hete dagen valt de heetste periode van de dag vroeger dan wanner zomertijd van kracht is zodat mensen ’s middags en avonds minder lang last hebben van de hitte.
- Het permanent aanhouden van de zomertijd heeft als voordelen dat de klok nooit verzet hoeft te worden, dat mensen ’s avonds meer profijt hebben van daglicht en dat er dan minder energie nodig is voor verlichting. Een nadeel is dat vooral aan de westelijke rand van de tijdzone UTC+1 de zomertijd niet goed aansluit op de verdeling van nacht en daglicht over het etmaal. In de wintermaanden heeft dat tot gevolg dat het ’s ochtends lang donker blijft, tot ver in de ochtendspits. Dat geldt in het bijzonder voor Nederland, België, het westelijke deel van Frankrijk en van Spanje waarvan het noordwestelijke punt ongeveer dezelfde lengteligging heeft als Ierland, dat in de tijdzone UTC+0 ligt! Bovendien heeft het verkeer langer last van mist of gladheid door bevriezing als daar sprake van is omdat het deel van het etmaal waarin het het koudst is, en daarmee de kans op mist en vorst het grootst is een uur later valt dan wanneer wintertijd van kracht is. Ten slotte is er ‘s ochtends meer energie nodig voor verlichting, en ook voor verwarming dan wanneer wintertijd van kracht is.
.
Deze opdracht sluit aan bij het volgende kerndoel:
- kerndoel 46: de leerlingen leren dat de positie van de aarde ten opzichte van de zon, seizoenen en dag en nacht veroorzaakt.