Niet alle mensen die op de vlucht zijn, kun je vluchtelingen noemen. Ze worden niet als vluchteling erkend als ze hun woongebieden om de volgende redenen verlaten:
- omdat er in hun woongebied veel armoede is en veel mensen geen werk hebben;
- omdat hun woongebied getroffen is door een overstroming, of een ongeluk waarbij giftige stoffen over hun gebied zijn verspreid of door een andere ramp;
- omdat hun woongebied zodanig verandert dat het steeds moeilijker wordt om daar te blijven wonen en werken. Een woongebied verandert bijvoorbeeld als vruchtbare bodems waarop mensen hun gewassen telen, verandert in een woestijngebied. Dat kan gebeuren door droogte of doordat de vruchtbare bodem wegwaait of wegspoelt.
- Een ander voorbeeld van verandering is dat door een stijging van de zeespiegel woongebieden steeds kleiner worden en ten slotte helemaal verdwijnen. Dat gebeurt met eilanden in de Stille Oceaan die nu al hooguit nog een paar meter boven het zeeoppervlak uitsteken.
Wie kun je dan wél vluchteling noemen?
Dat kun je lezen in het Vluchtelingenverdrag van de VN. Volgens dit verdrag is een vluchteling iemand die zijn thuisland verlaten heeft omdat hij bang is voor zijn veiligheid. Het verdrag noemt drie redenen waarom mensen vervolgd worden:
- omdat ze tot een bepaald ras behoren;
- omdat ze een bepaald geloof hebben of een bepaalde overtuiging;
- omdat ze tot een bepaald volk of een bepaalde groep behoren.
Vluchtelingen uit Syrie en Irak komen aan in Griekenland nadat ze vanuit Turlije de oversteek hebben gemaakt
Mensen die vervolgd worden, mogen volgens het verdrag in een ander land asiel aanvragen (asiel betekent bescherming). Iedere VN-lidstaat die dit verdrag ondertekent, moet mensen uit andere landen toelaten die volgens dit verdrag vluchtelingen zijn en moet hen asiel geven. Bovendien mogen de lidstaten geen vluchtelingen terugsturen naar hun land van herkomst, als je kunt verwachten dat ze in dat land gevaar gaan lopen.
Er gaan stemmen op om het VN-Vluchtelingenverdrag zó te veranderen dat ook mensen die vluchten voor armoede en werkloosheid, de gevolgen van een ramp of de gevolgen van veranderingen in hun woongebied ‘vluchteling’ worden genoemd.