Leg het werk neer - bron: staken is een recht


Hoe vervelend stakingen zijn voor werkgevers en soms ook voor andere mensen, staken is een recht dat werknemers in Nederland in het algemeen hebben.

Tot in 1872 was dat niet zo. Tot die tijd stond in de Nederlandse wet dat werknemers niet mogen staken. De arbeiders mochten zich niet in groepen verenigen, geen coalities vormen tegen de werkgevers. Dit verbod werd in 1872 opgeheven. In dat jaar kregen werknemers het recht van vereniging. Dat recht bestond in theorie al sinds de invoering van de grondwet van Thorbecke in 1848. Maar vanaf 1872 kon dat recht ook in de praktijk worden gebracht. Vanaf toen was er, zij het ongeschreven, een stakingsrecht voor werknemers. Later werd dat recht op schrift gezet toen Nederland met de ILO een verdrag sloot waarin dit recht opgenomen is.

Na de spoorwegstaking in 1903 werd het ambtenaren verboden om in staking te gaan. In 1980 verdween dit stakingsverbod voor ambtenaren uit de wet.

staking3

Na de Tweede Wereldoorlog worden rechters zich steeds vaker ingeschakeld bij stakingen. Dat gebeurt onder meer als een werkgever naar de rechter stapt om een staking te laten verbieden. Als aan rechters gevraagd werd om zich uit te spreken over een staking, letten ze op de volgende zaken:

  • Alle wettelijke middelen om het geschil op te lossen moeten zijn geprobeerd. Er mag pas gestaakt worden als het onderhandelen is mislukt.
  • Het doel en de gevolgen van de staking moeten in evenwicht zijn.
  • De staking moet duidelijk en op tijd zijn aangekondigd.

Als ambtenaren gaan staken, zal de rechter scherper letten op de belangen van de burgers. De gevolgen van een staking kunnen groot zijn. Denk maar aan stakingen bij de vuilnisophaaldiensten of de politie en de brandweer.

 

verwante lessen

Login Form