In september 1944 begon na bijna 4½ jaar van Duitse bezetting de bevrijding van Nederland. Toen trokken Amerikaanse, Britse en andere Geallieerde strijdkrachten het zuiden van Nederland binnen. Tot de Duitse strijdkrachten zich op 5 mei 1945 overgaven, trokken Geallieerde soldaten steeds verder het land in. Overal stuitten ze op zware tegenstand van Duitse manschappen, maar telkens weer wisten ze een stad of streek op de Duitsers te veroveren. Daar werden ze door de bewoners ervan feestelijk binnengehaald.
Behalve in Overloon. Daar werd heviger en langduriger gevochten dan waar ook in Nederland. Daarom werd Overloon en later ook Venray op last van de Duitse bezetters ontruimd. Pas toen ook daar de Geallieerden het gebied rond deze twee plaatsen in handen hadden gekregen, konden de évacués terug naar hun woonplek, of wat er nog van over was.
Leerlingen reconstrueren dit hoofdstuk uit de bevrijding van Nederland aan de hand van getuigenissen van mensen die toen noodgedwongen weg moesten.
Plan van aanpak
Voor deze les trekt u 1 uur uit.
- U maakt acht groepen en laat iedere groep een bron met een of twee videofragmenten kiezen. Wel moet iedere bron aan bod komen.
- U geeft iedere groep pennen
- Iedere groep maakt zijn pagina waarbij één leerling een tekst schrift en de andere een tekening bij de tekst maakt.
- Als alle groepen klaar zijn, verzamelt u de pagina’s. Daar maakt u een boekje van
Uitwerking
De interviewfragmenten in de les vertellen samen in grote lijnen het volgende verhaal:
In september 1944 trokken steeds meer Duitse soldaten Overloon binnen en bereidden zich voor op aanvallen door de Geallieerden die vanuit het zuiden oprukten. Ze dwongen burgers die in of rond het dorp woonden, hals over kop weg te gaan. Deze burgers kregen elders onderdak, onder meer in kloosters, een pensionaat en een psychiatrische inrichting in Venray. Vlak na de gedwongen ontruiming vond er in en rond Overloon een veldslag plaats tussen Duitse en Geallieerde troepen waarbij het dorp werd verwoest. In oktober 1944 moesten de mensen uit Overloon en bewoners van Venray zelf weg uit Venray omdat ook daar zwaar gevochten werd. Venray werd grotendeels verwoest. Pas enkele maanden later was het voor de geëvacueerde bewoners van Overloon en Venray veilig genoeg om terug te keren naar hun woonplaats. Toen ontdekten de meeste van hen dat hun huis of boerderij was vernield en leeggeroofd terwijl ze elders waren ondergebracht.
Kerndoelen
37. De leerling leert een kader van tien tijdvakken te gebruiken om gebeurtenissen, ontwikkelingen en personen in hun tijd te plaatsen. De leerling leert hierbij over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken;
- tijd van wereldoorlogen (1900-1950)
De leerling leert daarbij in elk geval de relatie te leggen tussen de gebeurtenissen en ontwikkelingen in de 20e eeuw (waaronder de Wereldoorlogen en de Holocaust), en hedendaagse ontwikkelingen. De vensters van de canon van Nederland dienen als inspiratiebron voor de behandeling van de tijdvakken.
40. De leerling leert historische bronnen te gebruiken om zich een beeld van een tijdvak te vormen of antwoorden te vinden op vragen, en hij leert daarbij ook de eigen cultuurhistorische omgeving te betrekken.