Op gebied van handel in het algemeen en fair trade in het bijzonder zijn drie organisaties van de Verenigde Naties actief.
UNICEF
Dit kinderfonds van de VN komt op voor de belangen van kinderen die op de één of andere manier bij arbeid betrokken zijn.
UNCTAD
Dit is de Conferentie voor Handel en Ontwikkeling van de VN. Het is een permanent intergouvernementeel lichaam. Deze conferentie werd in 1964 opgericht in Genève ter bevordering van de handel en de economische ontwikkeling. De hoofdzetel en het secretariaat zijn gevestigd in Genève. De Raad voor Handel en Ontwikkeling is het uitvoerend orgaan van UNCTAD. UNCTAD heeft zich ontwikkeld tot een gezaghebbend instituut, wiens werk tot doel heeft het helpen vormgeven van de huidige politieke debatten en van het denken over ontwikkeling. De organisatie doet dit met behulp van drie sleutelfuncties, waarvan we er één noemen:
UNCTAD verleent technische hulp, op maat gemaakt voor de specifieke behoeften van de ontwikkelingslanden, met speciale aandacht voor de noden van de minst ontwikkelde landen, of economieën in overgang. Sinds 1968 hanteert de UNCTAD het fair tradeconcept bij haar werkzaamheden.
ILO
De Internationale Arbeidsorganisatie ILO is een agentschap van de Verenigde Naties. Het werd opgericht vanuit het idee dat een duurzame vrede niet mogelijk zou zijn zonder sociale rechtvaardigheid. Om sociale rechtvaardigheid te bereiken heeft de organisatie vier hoofddoelstellingen geformuleerd: het bevorderen van het recht op werk, het verbeteren van de kans om werk te krijgen en te behouden voor mannen en voor vrouwen, het invoeren en uitbouwen van sociale zekerheid, én het bevorderen van sociale dialoog tussen werkgevers, werknemers en overheid.
WTO
De Wereldhandelsorganisatie WTO is geen onderdeel van de VN, maar we vermelden die hier omdat die een hoofdrol speelt bij het vormgeven en het reguleren van de internationale handel, al is het alleen maar omdat de meeste landen van de wereld erbij aangesloten zijn en die landen samen ruim 95% van de wereldhandel voor hun rekening nemen. Ze werd opgericht in 1995 en komt voort uit de Algemene Overeenkomst over Tarieven en Handel GATT. Het begon als een handelsverdrag dat in 1947 door 23 landen in Genève ondertekend werd en ontwikkelde zich tot een overlegorgaan, dat haar hoofdkwartier in Genève had. Toen de GATT werd omgevormd tot WTO, bleef dit hoofdkwartier in Genève staan.
De taken van de WTO zijn bevordering van internationale handel, beslechting van handelsconflicten en opheffing van handelsbarrières. De basisfilosofie van de organisatie is dat internationale handel de beste en snelste manier is om de wereld welvarender te maken en dat daarom elk obstakel voor internationale vrijhandel uit de weg moet worden geruimd.
Binnen de structuur van de WTO nemen de lidstaten besluiten over liberaliseringen van de handel, die moeten gelden voor alle leden. De WTO is eigenlijk een forum, of zoals Maes (2002) stelt in een artikel over besluitvorming in de WTO, liever een arena, "waar alle leden hun eigen handelsbelangen verdedigen"
Duurzame Ontwikkelinsdoelen
In 2015 stelden de Verenigde Naties de Duurzame Ontwikkelingsdoelen op. Het zijn er zeventien en die moeten in 2030 zijn behaald. Het zeventiende doel is als volgt: “Versterk de implementatiemiddelen en revitaliseer het wereldwijd partnerschap voor duurzame ontwikkeling.” Dit doel is al aan bod gekomen in de inleiding tot de les.
Als landen, bedrijven en andere instellingen met elkaar samenwerken om dit doel te behalen, wordt hiermee ook de armoede aangepakt (doel 1), naast honger en ondervoeding (doel 2). In dit verband verdient doel 8 bijzondere vermelding:
"Bevorder aanhoudende, inclusieve en duurzame economische groei, volledige en productieve tewerkstelling en waardig werk voor iedereen."
Wil je deze vier doelen in detail bekijken, klik dan op https://www.sdgnederland.nl/sdgs/ en dan op het icoon met nummer 1, 2, 8 en 17.
Ten slotte is er een link te leggen tussen fair trade en enkele artikelen in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties. Dat geldt met name voor Artikel 20 inzake het recht om deel te nemen aan verenigingen zoals vakbonden.
Andere rechten uit de verklaring die door fair trade kunnen worden gewaarborgd zijn genoemd in Artikel 4, 19, 23 en 24.
De verklaring met alle artikelen is onder meer te vinden op https://www.amnesty.nl/encyclopedie/universele-verklaring-van-de-rechten-van-de-mens-uvrm-volledige-tekst.