Oorlog in Tilburg - voor de docent: info

 
Voor heel Nederland was de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog een zware tijd. Deze les laat zien dat het voor Tilburg aan het begin van die tijd extra zwaar was en daarna soms ook.

De leerlingen ontdekken ook wat voor sporen er nog steeds van te zien zijn in de stad en twee voorbeelden van hoe de herinnering aan die tijd levend wordt gehouden.

Plan van aanpak
Voor deze les trekt u 1 uur uit of langer als daar tijd voor nodig is. U laat de leerlingen de opdracht in de les in drietallen maken.

Leidt de les kort in. Deelde klas in groepen van drie in.
Dan gaan de leerlingen aan de slag als echte onderzoeksjournalisten. Ze bestuderen de bronnen in de les aan de hand van de vragen in ‘Opdracht’.
Daarna zoeken ze extra informatie over Tilburg tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat doen je door zelf bronnen te zoeken op internet en die bronnen te beschrijven.
Van hun onderzoek aan de hand van de bonnen in de les en de bronnen die ze zelf gevonden hebben doen ze verslag in een krantenartikel voor de regionale krant die verschijnt in de regio war uw school in staat.

Als iedereen klaar is, leest u de artikelen door en laat ze circuleren in de klas.

Uitwerking
Tilburg als doelwit
Duitse troepen namen Tilburg aan het begin van de oorlog onder vuur omdat het een knooppunt is van spoorlijnen naar Eindhoven, ’s Hertogenbosch en Turnhout en een groot rangeerterrein had met meerdere perrons waar meerdere sporen samenkomen. De Duitsers vreesden dat via deze spoorverbindingen vanuit Frankrijk en België versterkingen naar Nederland konden worden vervoerd. Later maakten Duitse militairen de spoorverbinding Turnhout-Tilburg onklaar en werd het ook definitief opgeheven.

Tilburg op de kaart
Op de volgende begraafplaatsen liggen vooral veel oorlogsslachtoffers:
Begraafplaats Lambert de Wijsstraat, Begraafplaatsen Gilzerbaan
Joodse huizen zijn huizen waar joden woonden ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Tegenwoordig worden de verhalen die ervan bekend zijn naverteld en kunnen de gebeurtenissen erin tot op zekere hoogte herbeleefd worden. In Tilburg waren relatief veel Joodse huizen.

Vrijheid doorgeven
Het onderzoek van de universiteit van Tilburg is onder andere gericht op de bewustwording en actualisering van de geschiedenis. Het doel is duidelijk te maken voor welke keuzes mensen gesteld werden op het moment dat hun vrijheid hen werd afgenomen in de Tweede Wereldoorlog.
Martinus Cobbenhagen was professor en tijdens de Tweede Wereldoorlog werkzaam bij de universiteit van Tilburg. Hij kreeg na de oorlog een standbeeld omdat hij de studenten bij met raad en daad.

Aanvullend onderzoek, bijvoorbeeld:
Op 27 oktober 1944 werd Tilburg bevrijd. Dit was tevens de verjaardag van Petrus Donders, ook wel Peerke genoemd. Hij leefde van 1809 tot 1887.

De Tilburgse dagboekschrijfster was Helga Deen. Ze was een Joods meisje dat is opgegroeid in Tilburg en in Kamp Vught dagboeken schreef aan haar geliefde Kees van den Berg. Ze werd daarna overgebracht naar vernietigingskamp Sobibor en vermoord. Meer informatie over haar is te vinden op Helga Deen - Wikipedia.

Eindtermen voor HAVO
Domein E: Leefomgeving
Subdomein E1: Nationale en regionale vraagstukken
11b. De kandidaat kan zich een beargumenteerde mening vormen over
11b 1. actuele ruimtelijke en sociaaleconomische vraagstukken van stedelijke gebieden in Nederland In dit verband kan de kandidaat:
- Stedelijke vraagstukken analyseren en beoordelen, in het bijzonder rond de stedelijke economie

Eindtermen voor VWO
Domein E: Leefomgeving
Subdomein E1: Nationale en regionale vraagstukken
9. De kandidaat kan zich een beargumenteerde mening vormen over:
9b. De kandidaat kan zich een beargumenteerde mening vormen over actuele ruimtelijke en sociaaleconomische vraagstukken van stedelijke gebieden in Nederland
Het betreft:
9b.1. vraagstukken van stedelijke ontwikkeling op het niveau van de Randstad en haar invloedssfeer
In dit verband kan de kandidaat:
- Aangeven dat de Randstad concurreert met andere stedelijke gebieden in Europa waar het gaat om het aantrekken van bedrijven, instellingen en bewoners.

verwante lessen

Login Form