Propaganda - bron: geallieerden

 
Propaganda kan worden onderscheiden in witte, grijze en zwarte propaganda. Kenmerkend verschil tussen witte en zwarte propaganda is dat bij witte propaganda de afzender bekend is en bij zwarte propaganda niet. Bij zwarte propaganda wordt valse informatie verspreid die van een bepaalde bron afkomstig lijkt te zijn, maar die feitelijk van een andere partij afkomstig is. Bij grijze propaganda wordt de bron niet vermeld.

In tegenstelling tot de Duitsers zagen de Amerikaanse politici zich geconfronteerd met een moreel dilemma: moest propaganda in dienst van de waarheid staan (‘witte propaganda’) of kon zij ook worden toegepast om keihard te liegen - en daarmee helpen de oorlog te winnen (‘zwarte propaganda’)? Het nadeel van zwarte propaganda is dat niet alleen de vijand met onwaarheden wordt bewerkt, maar ook de eigen bevolking wordt misleid. Het thuisfront wilde dat de Verenigde Staten een rechtvaardige oorlog voerde. Toch besloot de politiek (uiteindelijk) om beide vormen van propaganda te gebruiken.

Strooibiljet 01Net als de Duitsers gebruikten de Amerikanen verschillende vormen van propaganda. Pamfletten waren zeer succesvol. Strooibiljetten die werden verspreid vanuit bommenwerpers, of in vijandelijk gebied werden afgevuurd met behulp van artilleriegranaten, moesten mensen stimuleren om de Duitsers in de steek te laten: de lezer werd opgeroepen om te vluchten naar Zwitserland (compleet met een beschrijving hoe je dat kon doen) of om een ziekte voor te wenden.

Ook probeerden de Amerikanen mensen te demotiveren met afbeeldingen van gebombardeerde steden of met verhalen over hoe vrouwen en meisjes waren overgeleverd aan de seksuele uitspattingen van de nazi’s. Vijandelijke frontsoldaten werden in hun eigen taal recht-voor-zijn-raap opgeroepen de strijd te staken. Daarbij werden affiches verspreid die als vrijgeleidepassen fungeerden: elke soldaat die zo’n affiche in zijn bezit had, werd vrijgeleide beloofd. Van alle propagandamiddelen die werden gebruikt, had deze variant het meeste effect: ondanks officiële verboden van de nazi’s om het geallieerde drukwerk op te rapen, werden tienduizenden Wehrmachtsoldaten gevangengenomen die zo’n affiche op zak hadden.

Strooibiljet 01

Strooibiljet 03Naast pamfletten probeerden de Amerikanen het moreel van de nazi's te breken met behulp van de radiozender ‘Voice of America’. Vanaf 1942 verzorgde deze zender wekelijks muziek, nieuwsbulletins en ooggetuigenverslagen van het front. Het accent lag daarbij op witte propaganda.

De effectiviteit van de gevoerde propaganda was hoog, vooral die van de zwarte propaganda. Zo hoog, dat de Amerikaanse legerleiding aan het eind van de oorlog besloot om de mogelijkheden van zwarte propaganda verder te onderzoeken en uit te bouwen. Hiermee werd de basis gelegd voor de oprichting van de Central Intelligence Agency (CIA) in 1947, de centrale inlichtingendienst van Amerika.

 

 

verwante lessen

Login Form