Op 10 mei 1940, de Tweede Wereldoorlog was al aan de gang sinds 1 september 1939, viel Duitsland Nederland binnen en bezette het. Toen was Nijkerk een kleine gemeenschap met ongeveer 11.000 inwoners in een landbouwgebied. Dat bleef het gedurende de eerste vier jaren van de bezetting. Maar vanaf september 1944 werd Nijkerk overspoeld door twee opeenvolgende stromen mensen uit andere delen van Nederland.
De eerste golf kwam in september 1944 op gang toen Operatie Market Garden plaatsvond, waarbij de Geallieerden vergeefs probeerden de Rijnbrug bij Arnhem te veroveren op de Duitsers. Rond Arnhem en Renkum werd toen fel gevochten tussen Duitsers en Geallieerden. Op de hele Veluwezoom werden bewoners door de Duitsers gesommeerd om het gebied te verlaten of ze deden het vrijwillig uit vrees voor gevechten.
De tweede golf kwam op gang toen de winter inzette en talloze mensen uit de door hongersnood getroffen Randstad naar of door Nijkerk trokken, op zoek naar voedsel. Tijdens de winter, die nu bekendstaat als de Hongerwinter, deden op enkele dagen wel 20.000 van die bezoekers per dag Nijkerk aan. Het laat zich raden dat het dagelijks leven in Nijkerk in sterke mate door deze twee stromen werd bepaald.
Twee deelnemers aan de hongertochten tijdens de Hongerwinter
Hoe gingen de Nijkerkers om met deze vluchtelingen en met mensen die naar voedsel zochten? Wat deden ze om ze te helpen aan onderdak, voedsel en wat ze verder nodig hadden? Waarom was het soms gevaarlijk om dat te doen? Welke rol speelden kerken in Nijkerk hierbij en hielpen de Nijkerkers de vluchtelingen en mensen die voedsel zochten (mede) vanwege hun levensovertuiging? Dat kun je leren uit tien interviews met mensen die in Nijkerk woonden toen deze gemeenschap werd overspoeld door vluchtelingen en mensen die op zoek waren naar voedsel. Deze interviews zijn door CMO omgezet in video's over vier thema's: herkomst, hulpverlening, risico's en de rol van de kerken.
Deze interviews zijn te vinden op http://www.getuigenverhalen.nl.