VMBO - SECTORWERKSTUK

Wereldwijd zijn er miljoenen mensen op de vlucht. Ze vluchten voor oorlog, voor een natuurramp of omdat ze bang zijn om opgepakt en in een gevangenis gestopt te worden.

Oorlog is de belangrijkste reden waarom mensen op de vlucht slaan. Altijd is er ergens op de wereld wel een oorlog gaande. Van sommige oorlogen hoor je veel, van andere bijna of helemaal niets. Een oorlog die veel in het nieuws is, is de burgeroorlog in Soedan. In de provincie Darfur vechten de Janjaweed (bestaande uit Arabieren) met steun van de Soedanese regering tegen milities die uit Afrikanen bestaan. Tienduizenden mensen slaan voor deze oorlog op de vlucht. Sommigen worden in vluchtelingenkampen in Darfur zelf opgevangen, anderen zoeken een veilig heenkomen in andere landen.

Natuurrampen zijn een goede tweede. De ene dag lijkt er niets aan de hand en leven mensen veilig op hun plek. De volgende dag slaat de natuur genadeloos toe en moeten miljoenen mensen een veilig heenkomen zoeken. Je kunt daarbij denken aan een aardbeving, een overstroming of een vulkaanuitbarsting. Ook een hongersnood, die meestal ontstaat na een lange periode van droogte, wordt tot de natuurrampen gerekend.

Er zijn de laatste jaren verschillende natuurrampen geweest: aardbevingen in China (2008), Indonesië (2006) en India (2005) en overstromingen na een tropische storm in Myanmar (2008) en de VS (Orkaan Katrina in 2005). De meest bekende natuurramp van de laatste jaren is de tsunami van 2004. Na een onderzeese aardbeving ontstaan er gigantische vloedgolven die aan 290.000 mensen het leven kosten en miljoenen mensen op de vlucht jagen.

Slachtoffer van de tsunami van 2004

Vervolging
Veel mensen verlaten hun vaderland omdat ze bang zijn daar vervolgd te worden. Dat kan omwille van hun huidkleur. Of ze worden vervolgd omwille van hun geloof of politieke overtuiging. Ten slotte lopen mensen gevaar voor vervolging omdat ze tot een bepaald volk of bepaalde groep behoren. In de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) zijn veel joden uit angst voor hun leven gevlucht voor de Nazi’s.

Mensen worden ook vervolgd om hun seksuele geaardheid; bijna altijd gaat het dan om homoseksualiteit.
In Iran kunnen homo’s die seks met elkaar hebben gehad daarvoor de doodstraf krijgen. In juli 2005 worden twee jonge mannen om die reden opgehangen.



In Nederland en andere rijke landen geloven sommige mensen dat hun land wordt ‘overspoeld’ door stromen vluchtelingen. In werkelijkheid blijven de meeste vluchtelingen in eigen land of een buurland. Maar een klein deel komt in het ‘Rijke Westen’ terecht:

In Europa vind je 17,7% van alle vluchtelingen, samen zo’n 3,6 miljoen. Onder hen horen ook de vluchtelingen die van het ene Europese land naar het andere Europese land vluchten. Daarnaast kent Europa vluchtelingen uit Afrika, Azië en Latijns Amerika.

Vluchtelingen hebben volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Vluchtelingenverdrag het recht om in een ander land asiel (= bescherming) te vragen.

Het probleem is echter dat er naast vluchtelingen (= mensen die vluchten voor oorlogen, rampen of uit angst voor vervolging) er ook mensen vanwege armoede naar andere landen trekken, op zoek naar werk. En geen enkel land ter wereld erkent armoede als geldige reden om te vluchten.


Gelukszoekers of vluchtelingen?

Van de 48 landen in Europa zijn er 28 lid van de Europese Unie. De EU heeft allerlei maatregelen genomen om de gelukszoekers van de echte vluchtelingen te kunnen scheiden. De echte vluchtelingen blijven welkom; mensen die geen geldige vluchtreden hebben, worden teruggestuurd.

Tot zover de theorie. Maar wat komt er van die mooie voornemens terecht? Aan jou om dat te onderzoeken. Er zijn verschillende vragen die je jezelf naar aanleiding van bovenstaand verhaal kunt stellen, bijvoorbeeld:

1. Is het wel goed mogelijk om vluchtelingen te onderscheiden van de gelukzoekers? Of met andere woorden:
2. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat vluchtelingen niet de dupe worden van de strenge maatregelen van de EU tegen gelukzoekers?
3. Krijgen echte vluchtelingen nog wel de kans om een asielaanvraag in te dienen?

Deze vragen zouden een goed startpunt kunnen zijn voor je sector-werkstuk.

Antwoorden op die vragen kun je onder andere vinden op deze website van het project. Hier vind je teksten over alleenstaande minderjarige vreemdelingen, over asielzoekers die in de handen van mensensmokkelaars vallen, over bewaking van de grenzen van de Europese Unie, over de behandeling van asielzoekers en over de gedwongen terugkeer van afgewezen asielzoekers.