Mensen en dieren werken al heel lang samen. In kattencafé's helpen katten de verkoop in de horeca te vergroten. Paarden en ezels trekken voertuigen of worden als rij- of lastdier gebruikt. Honden helpen mensen opsporen die vermist zijn, die verdacht worden van een ernstig misdrijf en voortvluchtig zijn, of die begraven liggen onder puin, modder of sneeuw.
Er zijn ook dieren die we als hulpdieren kunnen zien.
Wist je dat dieren ook mensen helpen beter te maken? Of op zijn minst dat mensen zich beter voelen en ze daardoor makkelijker met hun kwaal of kwalen kunnen omgaan?
Dat gaan jullie in deze les zien. Aan de hand van enkele bronnen denken jullie na over hoe belangrijk huisdieren zijn voor onze gezondheid.
Voor deze opdracht krijg je 1 lesuur de tijd.
Geef eerst voor jezelf antwoord op de volgende stelling: "Voor onze gezondheid kunnen we huisdieren niet missen."
Geef met een cijfer tussen de 1 (helemaal oneens) of 10 (helemaal eens) aan in hoeverre je het eens of oneens bent met deze stelling. Jouw cijfer: …
Daarna bekijk of lees je de bronnen in de les. Doe dat samen met een klasgenoot. Je krijgt er 30 minuten de tijd voor.
Geef dan voor jezelf nogmaals antwoord op dezelfde stelling. Geef aan óf en waarom dit antwoord anders is dan het antwoord dat je eerst gaf.
De les wordt afgesloten met een klassikaal gedeelte. Dat duurt 20 minuten. Je juf of meester vraagt enkele van jullie of hun antwoord op de vraag in de stelling de tweede keer anders is dan de eerste keer. En waarom dat zo is.
Daarna praten jullie met de leerkracht over wat jullie in deze les geleerd hebben over dieren die hulp verlenen aan mensen.
Soldaten die meevechten in een oorlog maken vreselijke dingen mee. Van die ervaringen houden ze vaak last, ook lang nadat ze weer thuis zijn gekomen. In Nederland kunnen ze een hond in huis krijgen die hen helpt zich beter te voelen. Hoe dat gaat?
Kijk naar de Youtubefilm ‘Hulphond voor veteranen met PTSS’:
Sommige mensen die therapie nodig hebben, kunnen dat krijgen op een zorgboerderij. Daar kunnen ze naast in de tuin te werken ook er terecht om dieren te verzorgen.
In een zorgboerderij vind je mensen:
- met een lichamelijke beperking;
- met een verstandelijke beperking;
- die een of andere geestelijke aandoening hebben;
- met autisme (als je bijvoorbeeld snel in de war of gestrest raakt in een drukke omgeving);
- met dementie (= mensen die steeds meer dingen vergeten of die in de war raken);
- die op (hoge) leeftijd zijn;
- die overspannen zijn geraakt, of
- die veel moeite hebben met leren op school.
Kijk maar eens rond op deze zorgboerderij:
Opname in een ziekenhuis is voor mensen een ingrijpende gebeurtenis. Huisdieren zijn vrijwel nooit niet toegestaan in het ziekenhuis. Dieren kunnen bijvoorbeeld bacteriën bij zich dragen die schadelijk kunnen zijn voor patiënten.
In een proef in een ziekenhuis in Venlo deden ze dat anders. In 2019 shcreef het ziekenhuis over de proef:
"De proef start bij de verpleegafdelingen Longgeneeskunde en Orthopedie. Patiënten van deze afdelingen krijgen de mogelijkheid zich aan te melden voor een ontmoeting met hun eigen huisdier. Na goedkeuring van de specialist vindt dit bezoek vervolgens geheel begeleid door een verpleegkundige plaats. Het bezoek vindt plaats in een speciaal daarvoor ingerichte kamer. Na de proef wordt gekeken of het huisdierbezoek voor alle afdelingen kan worden ingevoerd.
Uit onderzoek blijkt dat het ontmoeten van een dier binnen de zorg een positief effect kan hebben bij de behandeling of genezing. Initiatiefnemer Marisca Lukasik, longfunctie-analist, heeft zich hard gemaakt voor dit bijzondere project: “Het bezoek van een huisdier zorgt voor een steuntje in de rug. Het uiteindelijke doel is alle patiënten de mogelijkheid bieden hun huisdier tijdens het ziekenhuisverblijf te ontmoeten. Er gelden bepaalde voorwaarden aan het huisdierbezoek. Uiteraard moet de behandelend arts toestemming geven voor het bezoek. Onze huisdiervrijwilligers – verpleegkundigen van het ziekenhuis – begeleiden het bezoek en zorgen ervoor dat alles goed georganiseerd verloopt,” aldus Lukasik. Intensive Care verpleegkundige Gerty Hermans is één van de huisdiervrijwilligers: “Het doet mensen zó ontzettend goed als ze hun huisdier kunnen zien op het moment dat ze het moeilijk hebben. Ik ga nu af en toe naar een zorginstelling in de regio met mijn katten en ik zie mensen door het contact met de dieren echt opfleuren; het doet zoveel met ze! Hopelijk kunnen we dat ook in het ziekenhuis bereiken.”
Misschien ken je iemand op leeftijd die niet langer zelfstandig thuis kan wonen en een of meer huisdieren heeft. Hij of zij moet dan naar een verzorgingshuis voor ouderen. Mogen zijn of haar huisdier of huisdieren dan mee?
Dat is soms toegestaan, maar of dat kan, verschilt per verzorgingshuis.
Nogmaals de stelling: "Voor onze gezondheid kunnen we huisdieren niet missen."
Geef weer met een cijfer tussen de 1 (helemaal oneens) of 10 (helemaal eens) aan in hoeverre je het nu eens of oneens bent met deze stelling.
Cijfer: …
Vergelijk dit cijfer met het eerste antwoord dat je gaf.
Ben je anders over deze stelling gaan denken na het doornemen van de bronnen? Zo ja, waarom dan?
Antwoord:
Dieren worden al eeuwenlang gebruikt als lastdier, rijdier en als gezelschapsdier.
Politie en reddingsdiensten maken gebruik van speurhonden. Maar ook in de gezondheidszorg worden dieren ingezet.
Daarvan zien leerlingen meerdere voorbeelden in deze les.
Plan van aanpak
Voor deze les trekt u 1 uur uit.
U laat de leerlingen voor zichzelf antwoord geven op de stelling.
Daarna laat u de leerlingen in tweetallen de andere bronnen in de les doornemen. Geef ze daar 30 minuten de tijd voor.
Als ze hiermee klaar zijn, geeft elke leerling voor zichzelf opnieuw antwoord op de stelling. Daarbij geeft elke leerling ook aan of en waarom dit tweede antwoord anders is dan het eerste antwoord.
De les sluit u af met een klassikaal gedeelte. Ruim daar 20 minuten voor in.
Vraag aan enkele leerlingen of hun tweede antwoord op de stelling anders is dan hun eerste antwoord op de stelling. Als dat zo is, vraag hen dan ook waarom het tweede antwoord verschilt van het eerste.
Daarna praat u met alle leerlingen over wat ze in deze les geleerd hebben over dieren die hulp of therapie helpen geven aan mensen.
Uitwerking
Dieren worden getraind om mensen met een kwaal bij te staan. Het gaat onder meer om hulphonden voor mensen met een ernstige post-traumatische stoornis kampen, zoals bijvoorbeeld oorlogsveteranen.
Een rol in de gezondheidszorg is ook weggelegd voor de dieren op een zorgboerderij. Mensen op hoge leeftijd of met een geestelijke of lichamelijke kwaal kunnen bij wijze van dagbesteding meehelpen bij het verzorgen van deze dieren. Ze kunnen ook nog andere taken vervullen op de zorgboerderij.
Verder staan sommige verzorgingstehuizen nieuwe bewoners toe om hun huisdier of huisdieren mee te nemen. Het idee hierachter is dat de bewoners zich vaak beter op hun gemak voelen en daardoor langer in redelijke gezondheid kunnen blijven leven.
Ten slotte zouden ziekenhuizen huisdieren van patiënten kunnen toelaten tijdens bezoekuren.
Het idee hierachter is dat patiënten die hun huisdier of huisdieren regelmatig zien, zich meer op hun gemak voelen en daardoor makkelijker genezen van de kwaal of kwalen die opname in het ziekenhuis nodig hebben gemaakt.
Uit een proef in een ziekenhuis in Venlo bleek dat het toelaten van huisdieren een positief effect had op de patiënten.
Kerndoelen
34 De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen.
- De leerlingen hebben gezien dat sommige dieren erop getraind kunnen worden om mensen met een kwaal thuis bij te staan.
- De leerlingen hebben gezien om welke medische redenen je in aanmerking komt om in een verzorgingstehuis te wonen en vooral waarom het belangrijk is om huisdieren in die instelling toe te laten.
- De leerlingen hebben gezien hoe huisdieren hun baasjes geestelijk en lichamelijk bij kunnen staan in een ziekenhuis of verzorgingstehuis.
De leerlingen hebben de opdracht in de les goed gemaakt als ze hebben laten zien hoe huisdieren kunnen helpen om mensen gezonder te maken of kunnen helpen mensen gezond te laten blijven.