VMBO - SECTORWERKSTUK

De meeste milieuproblemen zijn grensoverschrijdend. Zo zorgen Nederlandse bedrijven en het Nederlandse wegverkeer voor lucht­vervuiling, die grotendeels neerslaat in onze buurlanden. Andersom werkt het ook: als de wind uit het oosten komt, waait de lucht­vervuiling van het Ruhrgebied in Duitsland naar ons land.

Nederland heeft ook te maken met rivierwater uit de Maas en de Rijn, dat vervuild is door industrieën in België, Duitsland en Frankrijk.
En de uitstoot van broeikasgassen en ozonlaagafbrekende gassen in Nederland en andere Europese landen zorgen voor problemen die wereldwijde gevolgen hebben.

De Europese Unie zag al vrij vroeg in dat een gemeenschappelijke aanpak van milieu­problemen noodzakelijk was om lucht en water binnen Europa zo schoon mogelijk te houden. Het Europese milieubeleid bestaat sinds 1972, toen de Europese Commissie het eerste Milieu Actieprogramma lanceerde. Inmiddels wordt een belangrijk deel van de Nederlandse milieuwetten bepaald door Europese milieurichtlijnen.

Het huidige, zesde Milieu Actieprogramma voor 2001-2010 spitst zich onder andere toe op klimaatverandering, op milieu en gezondheid, op beter beheer van natuurlijke energiebronnen en op afvalstoffen. We laten deze kernpunten een voor een de revue passeren.

Schoon water wijst op
een schoon milieu 

Klimaatverandering
Het Milieu Actieprogramma streeft ernaar om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen op het niveau waarop geen kunstmatige (= door de mens veroorzaakte) veranderingen van het klimaat worden veroorzaakt. Dat betekent ondermeer dat dieselauto’s roetfilters moeten hebben, dat auto’s alleen nog maar ongelode benzine kunnen tanken en dat fabrieken niet zomaar schadelijke stoffen mogen uitstoten.

Een roetfilter voor een dieselauto

Milieu en gezondheid
Milieuvervuiling is niet alleen slecht voor het milieu, maar ook voor onze gezondheid. Ga maar eens een kwartiertje lang benzinedampen staan inademen op een drukke weg. Tien tegen een dat je je daarna niet zo lekker voelt. Benzinedampen kun je zien en ruiken. Maar fijnstof niet. Fijnstof zit in de lucht in de vorm van miniscule kleine druppeltjes (veel kleiner dan je met het blote oog kunt zien). Inademing daarvan leidt elk jaar tot honderden doden in Nederland. Om fijnstof tegen te gaan heeft de EU allerlei maatregelen genomen. Bijvoorbeeld het stilleggen van de bouw van nieuwe snelwegen als de norm voor fijnstof driegt te worden overschreden.

Ook de aanleg van gebouwen kan worden stilgelegd

Energie
De Europese Unie is een van de grootste energiegebruikers van de wereld. Alleen de Verenigde Staten gebruiken meer energie. De hoeveelheid energie is echter niet eindig. Bovendien is Europa voor een groot deel afhankelijk van energie uit het buitenland, van olie- en gasleverende landen uit het Midden-Oosten en Rusland. Toen er een conflict was tussen Georgië en Rusland, werd de gaskraan dichtgedraaid en zaten sommige inwoners van EU-landen in de kou.

De EU wil die afhankelijkheid terugdringen door meer alternatieve energiebronnen te gaan gebruiken (zoals zon, wind en waterkracht).
Ook wil de EU meer energiezuinige huizen bouwen en meer energiezuinige apparaten gebruiken.

Een EU-campagne voor zuiniger energiegebruik

Velden met zonnepanelen in Portugal

Afval
De afvalberg in Europa groeit en groeit. Elk jaar gooien we meer afval weg. Waar blijven we ermee? Griekenland gooide een groot deel van haar chemisch afval gewoon op een afvalberg op het eiland Kreta. De EU heeft daar ingegrepen en Griekenland veroordeeld tot een boete van 20.000 euro voor elke dag dat het de afvalberg niet zou opruimen.

De afvalberg groeit

Zo ver hoeft het meestal niet te komen. De EU-landen zijn zich goed bewust van het afvalprobleem. De EU heeft maatregelen genomen om de afvalberg te verminderen en de EU-landen hebben die maatregelen in hun wetten overgenomen. De EU zet vooral in op hergebruik van materialen. Autowrakken bijvoorbeeld worden tegenwoordig zoveel mogelijk gedemonteerd en de materialen worden opnieuw gebruikt. Elektrische apparaten kunnen worden ingeleverd en belanden niet meer in de vuilniszak.

Tot zover de theorie. Maar wat komt er van die mooie voornemens terecht? Aan jou om dat te onderzoeken. Er zijn verschillende vragen die je jezelf naar aanleiding van bovenstaand verhaal kunt stellen, bijvoorbeeld:

1. Wat doet de EU allemaal om klimaatverandering tegen te gaan?
2. Waarom is fijnstof schadelijk voor onze gezondheid?
3. Wat kunnen we doen om de inlevering van afgedankte elektrische apparaten te verbeteren?
4. Nederlanders zijn wereldkampioen glas-in-glasbak-gooien. Wat kan de EU doen om andere landen op ons niveau te krijgen?
5. Wat kunnen we in Europa nog meer doen om de afvalberg te verminderen?
6. Doet de Europese Unie wel genoeg om het milieu te redden?

Deze vragen zouden een goed startpunt kunnen zijn voor je sectorwerkstuk.

Antwoorden op die vragen kun je onder andere vinden op deze website.