Hoe meet je moedersterfte?

Wereldwijd zijn er 529.000 moeders die sterven tijdens of na een zwangerschap, gelijkelijk verdeeld tussen Afrika (251.000) en het veel dichter bevolkte Azië (253.000); maar 4% (22.000) overlijdt in Latijns-Amerika en de Caraïben en minder dan 1% (2.500) in de ontwikkelde landen.

Het is moeilijk om aan cijfers te komen. De UNFPA (Het VN-Bevolkingsfonds) heeft daarvoor verschillende manieren bedacht:
  1. Gebruik maken van cijfers van ziekenhuizen
  2. Onderzoek doen onder tienduizenden huishoudens per land
  3. Interviews houden met vrouwen en vragen naar de gezondheidstoestand van hun volwassen zusters

De uitkomsten kunnen op drie verschillende manieren worden gepresenteerd:

1. Per 100.000 geboortes
Moedersterfte wordt op verschillende manieren gemeten. Meestal kijkt men naar het aantal vrouwen dat overlijdt per 100.000 geboortes. Het wereldgemiddelde is 400 op 100.000 (= Bij 1 op iedere 250 zwangerschappen sterft de moeder).



De cijfers verschillen nogal per regio:

 Regio  moedersterftecijfer 
 Ontwikkelde landen 
20
 Latijns-Amerika 
190
 Oceanië 
240
 Azië 
330
 Afrika 
830
   Afrika ten noorden van de Sahara 
    130
   Afrika ten zuiden van de Sahara 
    920

Op één na (Afghanistan) liggen alle landen met moedersterftecijfers van en boven de 1000 in Afrika:

 land  moedersterftecijfer 
 Burkina Faso 
1000
 Burundi 
1000
 Kenia 
1000
 Mauritanië 
1000
 Mozambique 
1000
 Centraal Afrikaanse Republiek 
1100
 Guinee-Bissau 
1100
 Somalië 
1100
 Tsjaad 
1100
 Zimbabwe 
1100
 Mali 
1200
 Rwanda 
1400
 Tanzania 
1500
 Niger 
1600
 Angola 
1700
 Malawi 
1800
 Afghanistan 
1900
 Senegal 
2000

Het meest onveilige land ter wereld voor (aanstaande) moeders is dus Senegal. In dit land gaan 2 van elke 100 vrouwen die zwanger zijn dood tijdens of vlak na de zwangerschap.


Hoe anders zijn de cijfers in Europa:

 land  moedersterftecijfer 
 IJsland 
0
 Zweden 
2
 Slowakije 
3
 Oostenrijk 
4
 Spanje 
4
 Denemarken 
5
 Ierland 
5
 Italië 
5
 Portugal 
5
 Finland 
6
 Zwitserland 
7
 Duitsland 
8
 Kroatië 
8
 Griekenland 
9
 Tsjechië 
9
 België 
10
 Polen 
13
 Verenigd Koninkrijk 
13
 Hongarije 
16
 Nederland 
16
 Noorwegen 
16
 Frankrijk 
17

De wereldkaart hierboven laat goed zien dat alle landen met een moedersterftecijfer van minder dan 20 liggen in het 'rijke Westen': Europa, Amerika, Canada, Israël, Australië, Nieuw-Zeeland en Japan. Wat moedersterfte met armoede te maken heeft, kun je hier nalezen.


2. Levenslang risico
Veel vrouwen krijgen meer dan één kind. Elke keer dat ze zwanger worden lopen ze opnieuw risico te overlijden. Hoe meer kinderen een vrouw krijgt, hoe groter het risico. Dit noemt men het levenslange risico op moedersterfte. Dit levenslange risico is het grootste ten zuiden van de Sahara in Afrika, waar een vrouw vaak 7, 8 of meer kinderen krijgt. Die vrouw loopt een risico van 1:16 om in haar leven te overlijden ten gevolge van een zwangerschap (tegenover 1:2800 in de ontwikkelde landen). Cijfers die je je haast niet kunt voorstellen: van alle 16 vrouwen in zuidelijk Afrika gaat er 1 dood tijdens of na een van haar zwangerschappen! Je kunt je voorstellen dat daar veel vrouwen die graag kinderen willen, tegelijkertijd bang zijn voor de dood.




3. Absolute aantallen
Tot slot kun je ook kijken naar de absolute aantallen. Het land met de grootste aantallen moeders die ten gevolge van zwangerschap of geboorte sterven is India (136.000), gevolgd door Nigeria (37.000), Pakistan (26.000), Democratische Republiek Congo en Ethiopië (elk 24.000), Tanzania (21.000), Afghanistan (20.000), Bangladesh (16.000), Angola, Chili en Kenia (elk 11.000), Indonesïe en Oeganda (elk 10.000). Deze 13 landen zijn samen verantwoordelijk voor tweederde (67%) van alle moedersterftes in de wereld.