WEBSITE Op de binnenflap van elk informatiepakket staan de inlognaam en het wachtwoord voor de bijbehorende website. Daar vindt u nog meer informatie, nuttige adressen en een opdracht voor in de klas.
INHOUDSOPGAVE Een ander klimaat? 1 Warmer en extremer 1 Broeikas 1 Zorgen om de toekomst 1
Het weer 2 Wisselvallig 2 Weerbericht 2
Klimaten 5 Klimaat 5 Het klimaat verandert 5
Klimaatverandering 6 Wat is klimaatverandering? 6 Grillig weer 6 Klimaatverandering wereldwijd? 6 Klimaatverandering in Nederland? 7 Waardoor veranderen de klimaten? 7 Broeikasgassen 10 Algemeen effect 10 Kooldioxide 10 Methaan 10 Lachgas 11 Ozon en CFK 11
Het broeikaseffect 12 Inleiding 12 Het natuurlijk broeikaseffect 12 Het versterkte broeikaseffect - de invloed van de mens 13
Gevolgen vd opwarming vd aarde 14 Gevolgen voor planten en dieren 15 Gevolgen voor de landbouw 17 Gevolgen voor de veeteelt 17 Gevolgen voor de mens 18
Actie 19 De mens is de schuld 19 Energie 20 Wat kun je zelf doen? 23 Aantekeningen 25 Meer op internet 27
Tekst: Henk van Kaathoven | Fragment ('Het versterkte broeikaseffect - de invloed van de mens', blz. 13) Tussen 1800 en nu is de hoeveelheid broeikasgassen flink toegenomen. De hoeveelheid CO2 is in honderdduizenden jaren niet zo hoog geweest. Ook de hoeveelheid methaan neemt steeds toe. De meeste geleerden vinden dat het de schuld van de mens is dat er nu zoveel broeikasgassen zijn. Door die broeikasgassen wordt het op aarde steeds warmer.
Meer CO2-uitstoot Sinds 1800 gaat de mens steeds meer brandstoffen gebruiken. Zowel voor de industrie, het vervoer als het huishouden. Deze brandstoffen zijn vooral olie, bruinkool, steenkool, hout en later ook aardgas. Bij de verbranding van deze stoffen komt er veel CO2 in de dampkring. Veel landen die vroeger arm waren, krijgen nu steeds meer welvaart. Gevolg is dat ze meer energie gaan gebruiken. Daarom neemt wereldwijd de uitstoot sterk toe.
Meer methaan in de dampkring • Bij de winning van steenkool, olie en aardgas komt vaak ook aardgas vrij. Aardgas bestaat vooral uit methaan.
• Bij het verbouwen van rijst komt veel methaan vrij.
• Ook bij de veeteelt is dit het geval. Het methaan zit in de scheten en de mest van de koeien en de andere dieren.
• Bij het ontdooien van eeuwigdurend bevroren grond (permafrost) in de noordelijke gebieden komt er methaan vrij. Andere broeikasgassen De mensheid is ook schuldig aan de uitstoot van andere broeikasgassen: CFK-gassen en lachgas. Lachgas ontstaat bij het verbranden van de meeste brandstoffen. Het zit bijvoorbeeld in de uitlaatgassen van auto’s.
| |
|