Presentatievormen
Het woord 'sectorwerkstuk' kan je op het verkeerde been zetten. 'Werkstuk' lijkt immers te verwijzen naar een schriftelijk verslag. Maar vergis je niet. De vorm waarin je de resultaten van je onderzoek kunt presenteren is geheel vrij. We geven hieronder een overzicht van mogelijke presentatievormen, zoveel mogelijk toegespitst op het thema '(duurzame) ontwikkelingssamenwerking'. De lijst is niet uitputtend, maar we komen wel een heel eind. Sommige vormen zijn makkelijker te realiseren dan andere. Een combinatie is natuurlijk ook mogelijk. Als je nog een briljant ander idee voor een presentatievorm hebt, mag je die natuurlijk ook gebruiken. Aan jou de keus.
Collage + mondelinge toelichting
Een goede collage is niet makkelijk te maken. Want je moet maar net de teksten en foto's vinden die precies aansluiten bij wat je wilt overbrengen. Als het om het 'ontwikkelingssamenwerking' gaat zul je op zoek moeten naar krantenartikelen en webteksten die als ondersteuning van je mondelinge toelichting dienen. Bedenk van tevoren wat de boodschap is die je kwijt wilt en ga dan zoeken. Wat je niet kunt vinden voor je collage kun je verwerken in je mondelinge toelichting.
Essay of artikel
Een essay is een persoonlijk gekleurd verhaal. In een essay geef je je eigen mening over het onderwerp weer. Vind je bijvoorbeeld dat Nederland meer geld voor ontwikkelingssamenwerking moet uittrekken of moeten we juist de ontwikkelingssamenwerking afbouwen? Wat denk je van de streefresultaten die in de millenniumverklaring zijn genoemd?
Leidt ontwikkeling tot ontbossing? © EuropAid
Een artikel is meer beschouwend, een neutraal verhaal dat je best mag toelichten met wat je er zelf van vindt, maar waarin je eigen mening niet het belangrijkste onderdeel is. Een artikel over (duurzame) ontwikkelingssamenwerking, bijvoorbeeld voor de schoolkrant, gaat vooral op de feiten in en heeft een logische opbouw (bijvoorbeeld: waarom geven we geld voor ontwikkelingssamenwerking, wat zijn de resultaten en hoe zou het anders kunnen?).
Geschreven verslag of werkstuk
Een van de makkelijkste en meest voor de handliggende, maar daarom ook minst originele manier om de resultaten van je onderzoek te presenteren is een geschreven verslag of werkstuk. Maak van je hoofdvraag ("Gaat ontwikkeling van arme landen niet ten koste van het milieu?") het centrale thema van je werkstuk en van de deelvragen ("Welke milieuproblemen hebben landen die zich aan het ontwikkelen zijn?") de afzonderlijke hoofdstukken.
Je vindt op de website van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs een rijtje tips voor een goed werkstuk.
Fotocollage, fotopresentatie of fotoverslag
Een foto zegt vaak meer dan duizend woorden. Als het gaat om een presentatie waarom foto's centraal staan, dan brengt het onderwerp 'Duurzame ontwikkelingssamenwerking' beperkingen met zich mee. Je kunt niet even naar de Derde Wereld om foto's te gaan maken. Je bent dus afhankelijk van foto's van anderen. Elders hebben we je al gewezen op plekken op internet waar je gratis foto's vandaan kunt halen. Als je een vergelijking wilt maken tussen het dagelijks leven in een ander land en in Nederland, dan kun je het Nederlandse deel natuurlijk wel zelf fotograferen.
Vuilnisbelt in Kazachstan © Courtesy of EuropAid
Hoorspel, rollenspel of toneelstuk
In een hoorspel of toneelstuk kun je van alles over 'duurzame ontwikkelingssamenwerking' kwijt. Je kunt naspelen hoe enkele kinderen wanhopig op zoek zijn naar een niet door afvallozingen vervuilde plek, je kunt doen alsof het 2015 is en dat je terugkijkt op de afgelopen 15 jaar waarin al dan niet succesvol geprobeerd is om ervoor te zorgen dat iedereen zich kon ontwikkelen zonder dat het milieu verpest werd, je kunt het zelfs absurdistisch maken door een zoektocht te organiseren naar de laatste schone plek op aarde, enz. enz. Schrijf wel alle rollen uit en oefen enkele keren van tevoren, voordat je het resultaat op de planken brengt.
Maquette
Een maquette ligt voor 'duurzame ontwikkelingssamenwerking' in eerste instantie minder voor de hand, maar is wel degelijk mogelijk. Zo zou je een maquette van een dorp kunnen maken waarin je laat zien dat ontwikkeling (werken in een kleine fabriek bijvoorbeeld) en milieu (bijvoorbeeld door filters op de fabriekspijp die de afvalstoffen uit de lucht filteren) goed samen gaan.
Mondelinge voordracht of spreekbeurt
Een makkelijk lijkende presentatievorm is de mondelinge voordracht of spreekbeurt. Maar pas ook: het is moeilijker dan je denkt. Je moet niet alles van papier voorlezen, maar tegelijkertijd er wel voor zorgen dat je niets vergeet. Het voordeel van een spreekbeurt is natuurlijk dat je bijvoorbeeld vol vuur kunt vertellen over de vele manieren waarop mensen zich inzetten voor ontwikkeling al dan niet me hulp van buitenlandse donoren.
Een ontwikkelings-werker aan het werk in een ziekenhuis in Midden-Amerika
© EuropAid
Je vindt op de website van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs een paar tips voor een goede spreekbeurt.
Posterpresentatie of tentoonstelling
Het verschil tussen een posterpresentatie of tentoonstelling en een fotopresentatie zit in de grootte van de foto's. Een tentoonstelling hang je op ooghoogte op zodat er meer mensen tegelijk naar kunnen kijken. Teksten zijn alleen bedoeld als ondersteuning van de foto's of posters. Voor de rest geldt hier hetzelfde als voor de fotoverslagen: je kunt niet even naar de Derde Wereld om foto's te gaan maken. Je bent dus afhankelijk van foto's van anderen. Eerder hebben we je al gewezen op plekken op internet waar je gratis foto's vandaan kunt halen. Als je een vergelijking wilt maken tussen het leven in een ander land en in Nederland, dan kun je het Nederlandse deel natuurlijk wel zelf fotograferen.
Diapresentatie, videopresentatie of Powerpoint-presentatie
Een presentatie met audiovisuele middelen is altijd een prettige vorm. Als het gaat om 'duurzame ontwikkelingssamenwerking' heb je met dezelfde beperkingen te maken als bij fotopresentaties (zie hierboven). Het makkelijkst is dan nog een Powerpoint-presentatie. De fout die veel mensen hiermee maken is dat de vorm belangrijker wordt dan de inhoud. Je kunt een hele mooie gelikte presentatie maken waarvan je echter niets opsteekt. Zorg ervoor dat de inhoud het belangrijkst blijft.
Reeks stellingen
Je kunt je standpunt of je bevindingen over 'ontwikkelingssamenwerking' ook toelichten aan de hand van een reeks stellingen. Het is echter niet makkelijk om goede stellingen te bedenken waarin je alles wat je kwijt wilt kunt stoppen. Stellingen zorgen er wel voor dat je een levendige discussie kunt bewerkstelligen.
Voorbeeld van een stelling: 'Nederland moet nog meer geld aan ontwikkelingssamenwerking geven'.
Gastles
Je kunt de stellingen van hierboven ook verwerken in een gastles die jij aan je medeleerlingen geeft. Maak een lesopzet voor 50 minuten en zet je klasgenoten aan het werk. Geef hen informatie (teksten, foto's), laat hen antwoord geven op jouw vragen en opdrachten en bediscussieer met hen eventueel de stellingen die je bedacht hebt.
Website
Op internet vind je verschillende handige hulpmiddelen waarmee je al snel een simpele website in elkaar kunt. Denk van tevoren goed na over wat je kwijt wilt op je website en hoe je je gegevens gaat presenteren. Houd er rekening mee dat internet een grafisch medium is; stel geen ellenlange teksten samen en zorg voor voldoende plaatsjes. Breng ook voldoende hyperlinks aan, bijvoorbeeld tussen je hoofdvraag en deelvragen. Als je externe links aanbrengt, controleer dan van tijd tot tijd of de links nog kloppen. Je kunt allerlei toeters en bellen in je website inbouwen (bijvoorbeeld met Flash), maar zorg ervoor dat de inhoud centraal blijft staan.