De Europese Raad* is een instelling van de Europese Unie. De raad bestaat uit alle regeringsleiders van de 27 landen die lid zijn van de Europese Unie. Elk land wordt door één persoon vertegenwoordigd. Zo zijn de Franse president, de Duitse kanselier en de Nederlandse minister-president lid. Verder heeft de Europese Raad een eigen voorzitter.
Ook de voorzitter van de Europese Commissie maakt er deel van uit. Bovendien neemt de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de Europese Unie deel aan het werk van de Raad. Maar hij is geen lid.
De eerste bijeenkomsten waren informeel; het was niet de bedoeling besluiten te nemen. Tussen 1974 en 1988 werden ze gaandeweg formeler. Uiteindelijk werd de Europese Raad met het Verdrag van Lissabon een officiële EU-instelling. Dit verdrag werd in 2007 getekend en trad in werking in 2009.
Vanaf 2009 heeft de Europese Raad een permanente voorzitter. Die wordt elke 2½ jaar bij gewone meerderheid door de leden van de Europese Raad gekozen. Een kandidaat moet een voormalige regeringsleider zijn. De voorzitter kan één keer voor nog eens 2½ jaar worden herkozen.
De Europese Raad kun je zien als een soort denktank van de EU. De raad draagt allerlei ideeën en visies aan die de samenwerking en het samen beleid maken binnen de EU moeten bevorderen. Verder kunnen er besluiten worden genomen over hoe de EU naar landen buiten de EU zou moeten optreden. Bovendien komen vaak onderwerpen zoals buitenlands EU-beleid en veiligheidskwesties aan de orde. Tweemaal per jaar wordt er vergaderd. Die vergaderingen staan bekend als Europese Top. De Europese Raad wordt beschouwd als het hoogste orgaan van de EU.
De raad staat dus boven het Europees Parlement en de Europese Commissie.
* Let op! De Europese Raad en de Raad van Europa zijn twee verschillende organisties!