In de tabel hierboven staan alle landen van Europa zoals ze voor de oorlog op de kaart stonden. Die kaart vind je hieronder. Op de kaart staat per land een schatting van het aantal joden dat er woonde. Voor Nederland en België is het aantal al ingevuld. Maak de tabel zelf af met behulp van een atlas. Bedenk goed dat de grenzen toen anders liepen dan nu. Namen als Sovjet-Unie of Joegoslavië zijn zelfs van de kaart verdwenen. Maar de meeste landen zijn nog prima herkenbaar.

Met één klein landje zullen we je helpen. Het herbergt voor de Tweede wereldoorlog naar schatting 9.200 joden. Het ligt ingeklemd tussen Duitsland en Polen: de Vrije Stad Danzig. Na de Eerste Wereldoorlog moest Duitsland grondgebied afstaan aan Polen. De stad Danzig lag wel midden in dit gebied, maar werd niet aan Polen overgedragen. Tot in 1939 de Duitsers Polen binnenvielen, bleef de stad zelfstandig. Na de Tweede wereldoorlog werd het een deel van Polen. De stad heet nu Gdańsk.

Als je alle getallen bij elkaar optelt kom uit op ruim negen miljoen joden. In de hele wereld wordt het aantal joden voor de oorlog geschat op tussen de 15 en 18 miljoen. Voor de Tweede Wereldoorlog wonen dus de meeste joden in Europa. Na de oorlog zal dat heel anders zijn.

In Duitsland woonden in het begin van de jaren ’30 nog meer dan een half miljoen joden. Door de opkomende jodenhaat in Duitsland vertrokken veel joden naar het buitenland. Ook Anne Frank kwam al in 1933 met haar familie naar Nederland. Vlak voor het uitbreken van WOII was het aantal joden in Duitsland zelf al gezakt tot ongeveer 250.000.