Als we het hebben over oplossingen voor de waterschaarste, kun je aan drie dingen denken:
- Technische oplossingen
- Politieke oplossingen
- Verstandig met water omgaan
Technische oplossingen
De deskundigen denken al lange tijd na over technische oplossingen voor het tekort aan schoon en veilig drinkwater. We laten er hier zeven de revue passeren:
1. Verslepen van ijsbergen
Aan de kust van Groenland en van het Zuidpool-continent breken regelmatig ijsbergen af. Die kunnen geweldig groot zijn en dus veel zoet water bevatten. Ze drijven weg uit de poolgebieden en smelten. Al vanaf de 18e eeuw heeft men zich afgevraagd of je een ijsberg naar een haven kan verslepen om het zoete water dat erin zit te kunnen gebruiken.
Vooral voor gebieden waar vaak een tekort aan water is, het Midden-Oosten bijvoorbeeld, zouden ijsbergen een welkome bron van water zijn. Deskundigen hebben daar in 1977 zelfs een conferentie over gehouden. Saoedi-Arabië heeft erover gedacht om een ijsberg van het Zuidpoolgebied naar de havenstad Djebba te slepen. Daar zou het ijs smelten en het zoete water dat zich in de haven verzamelde zou dan worden opgepompt. Maar toen bleek dat het uitvoeren van dit plan slecht voor het milieu zou zijn, is het niet doorgegaan.
2. Verslepen van reusachtige zakken gevuld met zoet water over zee
Hoe breng je water uit een land waar geen tekort aan water is over zee naar een gebied of eiland waar dat wél het geval is? In Griekenland is daar het volgende op bedacht. Neem een zak waar miljoenen liters water in kan, leg die in een zeehaven en vul die met zoet water. De zak blijft drijven omdat zoet water lichter is dan zout water. Een schip versleept de zak naar de plaats van bestemming en daar wordt het water uit de zak overgepompt naar de wal.
Ook in Amerika slaat dit idee aan. Het Zuiden van Californië, waar het zelden regent, zou op die manier water aangevoerd kunnen krijgen. En de Wereldbank denkt er over om geld te steken in een plan om waterzakken te verslepen van de Turkse kust naar Israël en de Gaza-strook.
Door op die manier water aan te voeren neem je de oorzaken van watertekort (droogte, watervervuiling of te groot waterverbruik) niet weg, maar het tekort wordt er wel minder door.
3. Afvalwater van grote steden zuiveren
In steden in arme landen waar miljoenen mensen wonen gebruiken fabrieken en inwoners veel water. Dat water wordt daarna weggegooid. Het is dan vuil en niet meer te gebruiken, tenzij het wordt gezuiverd. Maar daar zijn dure installaties voor nodig. Het land moet dat kunnen betalen en dat is vaak niet het geval. Bovendien moet de regering van het land stedelijke en regionale besturen dwingen om zulke installaties aan te leggen. En ook moet de regering in wetten vastleggen hoe schoon het afvalwater moet worden gemaakt.
In de meeste landen gebeurt dit nog steeds niet, maar in Nederland bijvoorbeeld is dat wél het geval. Daar kan afvalwater uit grote steden wél worden hergebruikt omdat het gezuiverd wordt.
4. Vindingrijk met waterbesparing
Voor waterbesparing zijn er veel mogelijkheden. Zo kun je bij het aanschaffen van een nieuwe (af)wasmachine een waterzuinig apparaat kiezen. Ook het gebruik van spaardouchekoppen bespaart water en je kunt ervoor zorgen dat je minder water gebruikt bij het doorspoelen van de wc.
Bedrijven besparen water door water steeds opnieuw te gebruiken. Afvalwater uit de fabriek gaat door een filter of apparaat en komt er schoon weer uit waarna het weer gebruikt wordt in de fabriek. Zo ontstaat er een kringloop waar geen water in of uit hoeft te gaan.
Landbouwers besparen water door bouwland met plastic af te dekken zodat waterdamp van planten en bodem niet door de wind weggevoerd wordt. De damp vormt druppeltjes onder de deklaag en die vallen op de bodem en de planten. Ook is het mogelijk om planten zó te begieten dat alleen rond de wortels water in de bodem terechtkomt. Dan heb je minder water nodig dan wanneer je met sproeiers het hete terrein met planten natmaakt. Nederland is dankzij mensen die dit soort handigheidjes toepassen één van de waterzuinigste landen geworden.
5. Waterloos toilet
Een toilet doorspoelen kost elke keer 8-10 liter. We besparen enorm veel water als we toiletten kunnen gebruiken die geen water nodig hebben. En die zijn er. Bijvoorbeeld het Nonolet-toilet. Het Nonolet heeft helemaal geen water nodig omdat niets wordt weggespoeld. Dat betekent, behalve een enorme waterbesparing, ook dat aansluiting op het riool niet nodig is. Het Nonolet kan dus overal geplaatst worden.
Dit toilet werkt reukloos, hygiënisch en maakt geen lawaai (wat doorspoelen wel doet). De vrijwel droge en reukloze inhoud zit in een composteerbare plastic zak en kan eenvoudig worden weggegooid in een gft-container of op een composthoop.
6. Wolken vangen
Chungchungo is een dorp in Chili dat in het Andes-gebergte ligt. Voor de 350 inwoners is er nauwelijks genoeg water voor in huis, voor hun vee en de gewassen die ze verbouwen. Het regent daar vrijwel nooit en de paar bronnen die er in de buurt zijn geven weinig water.
Tot ze een andere waterbron aanboorden. De berg El Toto die vlakbij het dorp ligt is vaak gehuld in wolken. Een wolk bestaat uit druppeltjes die te klein zijn om te zien en met de wind meedrijven. Met geld van de Chileense regering en een Canadese hulporganisatie hebben de dorpsbewoners zijden netten met kleine mazen op de bergtop gezet. Druppeltjes in de wolken botsen tegen de draden van de netten en vormen grotere druppels die langs de draden naar bekkens onder de netten lopen. De bekkens worden op die manier gevuld met water. Door buizen gaat het water naar het dorp. Dankzij de netten komen de dorpsbewoners geen water tekort.
7. Zout water zoet maken
Het zoet maken van zeewater wordt binnenkort de belangrijkste manier om het watertekort aan te pakken waar steeds meer landen mee te kampen hebben. In rijke Arabische landen is dat al jaren het geval. Daar wordt water ontzout in apparaten die zout water doen verdampen en zoet water afscheiden. Maar dat kost veel energie en is dus duur en dat is voor andere landen moeilijk te betalen. Maar er is een manier die goedkoper is en binnenkort nog goedkoper zal worden. Hierbij wordt zout water onder hoge druk door filters geperst die het zout en andere stoffen in het water tegenhouden. In de Verenigde Staten is het al gelukt om het zó goedkoop te doen dat een liter water uit de installatie minder kost dan een liter water uit de kraan.
Er is wel een nadeel. Een fabriek die zeewater met behulp van filters ontzout, moet vlakbij de kust liggen en sommige landen die kampen met watertekort liggen niet aan zee. Het water moet dan over grote afstanden worden vervoerd en dat maakt het water duur. Daar staat tegenover dat 70% van de wereldbevolking vlak bij zee of bij een rivierdelta woont. Voor deze mensen zal ontzout zeewater niet duur worden door grote transportkosten.
Politieke oplossingen
In maart 2000 is er een grote Internationale Water Conferentie in Den Haag, georganiseerd door de Wereld Water Raad. Doel van de Wereld Water Raad is ervoor te zorgen dat in 2025 iedereen op de wereld beschikt over voldoende schoon water. Dat gaat in stappen. De eerste stap richt zich op het jaar 2015:
Het derde punt van de Wereld Water Raad komt overeen met de doelstelling uit de Millenniumverklaring.
Je zult begrijpen dat er veel moet gebeuren voordat deze plannen gerealiseerd kunnen worden.
Wat kun jij doen?
We hoeven natuurlijk niet te wachten op technische snufjes of politieke besluiten. We kunnen nu al van alles doen om onnodig waterverbruik te voorkomen. We zetten hieronder een aantal suggesties op rij die jij allemaal simpel zelf kunt uitvoeren:
• Repareer zo snel mogelijk een lekkende kraan.• Laat nooit onnodig de kraan lopen. Draai tijdens het tanden poetsen de kraan dicht.
• Zeep bij het handen wassen eerst je handen in, voordat je het water laat stromen.
• Zeep je bij het douchen eerst helemaal in, voordat je de douche aan zet.
• Neem liever een douche dan een bad. Douchen gaat zoveel sneller dan een bad nemen én je verbruikt heel
wat minder water! Met het water van 1 volgelopen badkuip kan je je maar liefst 3 keer douchen.• Vraag of je ouders een zogenaamde 'waterbesparende douchekop' kopen. Dan gebruik je veel minder water dan met een gewone douchekop.
• Douche één minuut minder. Als alle Nederlanders dat zouden doen, besparen we volgens het ministerie voor VROM (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu) jaarlijks 27.000.000 kubieke meter water!
• Vraag je ouders of ze een toilet met spaarknop installeren. Bij oude toiletten die nog veel water gebruiken (8-10 liter of meer) kun je ook een baksteen in de spoelbak leggen.
• Laat de wasmachine niet halfvol draaien.• Gebruik een emmer water bij het wassen van de auto van je ouders in plaats van de tuinslang. Een tuinslang verslindt water, je kan er maar liefst 2000 liter per uur doorheen jagen.
• Vang regenwater op in een teil of ton en begiet daarmee jullie planten.
• Spoel geen etensresten, koffiedik, verfresten of ander afval door de gootsteen of het toilet.
• Wees spaarzaam met zeep en schoonmaakmiddelen, dan wordt het afvalwater minder vuil.
• Werp geen rommel in de sloot, de gracht of de vijver.
• Bedenk zelf hoe je verder zuinig en verstandig met water om kunt gaan!