Pathanapuram is een dorp in het zuiden van India. Dagelijks halen bewoners van het dorp water uit een bron vlakbij. In de droge tijd geeft de bron soms géén water. Dan gaan ze water halen in een rivier die op een half uur lopen ligt. Maar dat water is niet schoon en soms worden mensen ziek na het drinken ervan. Dan komen er medewerkers van een hulpbureau naar het dorp. Ze willen een pomp bovenop de bron zetten. Daarbij moet een diep gat in de grond worden geboord zodat er altijd schoon water uit de bron kan worden opgepompt. Om dit minder duur te maken, helpt iedereen uit het dorp bij de bouw ervan. Vrouwen sjouwen stenen en zakken cement naar de bouwplaats. Mannen bouwen daar de wanden van de put mee. Iedereen in het dorp geeft geld voor de put en de pomp. Ook de Nederlandse regering betaalt eraan mee. De put wordt zó gemaakt dat water dat bij het tappen op de grond gemorst wordt en vervuild raakt, niet terug de bron in kan vallen. Eerst kon dat wel en dan kwamen er ziektekiemen in het bronwater te zitten. Als de put klaar is, zetten ingenieurs de pomp erop. Dan viert het dorp feest samen met de hulpverleners.
De oude en de nieuwe bron
Daags na het feest moet Nalini, 12 jaar, net als iedere dag water halen voor haar ouders en haar twee jaar oudere broer Surajh. Nu de pomp er is, hoeft ze daarvoor niet naar de rivier. Ze mag een half uur langer blijven liggen. Als ze bij de pomp aankomt om haar waterkruik te vullen, zijn er al veel vrouwen en kinderen. Die wisselen daar hun laatste roddels uit. Mannen uit het dorp komen daar nooit. Net als veel mannen in India vinden ze water halen, net als andere klusjes in en rond het huis, vrouwenwerk. Vroeger deed Suraj dat nog wel. Nu voelt hij zich daar te groot voor. Wel heeft hij de put helpen bouwen. Als Nalini haar kruik gevuld heeft, gaat ze snel terug naar huis. Daar gooit ze het water in een pot van aardewerk. Daarin blijft het water koel. Ze eet haar ontbijt en gaat naar school. De lessen beginnen om negen uur. Het wordt steeds warmer in de klas. Rond elf uur zit iedereen te puffen. De leraar last een drinkpauze in en vraagt een leerling om een emmer water te halen. Als die terugkomt, halen de leerlingen om beurten water uit de emmer met een blikje en drinken het op. Die middag is Nalini vrij. Ze helpt haar moeder met de was in de rivier. Ze maken het vuile goed nat en maken het schoon met zeep. Als ze klaar zijn met de was, gaan ze naar huis. Daar helpt Nalini haar moeder met het eten en de afwas. Dan zit haar dag erop.
Rivieren onderling verbinden
Water bezorgt de Indiase regering elk jaar hoofdbrekens. In de natte periode veroorzaken de hevige regens desastreuze overstromingen. In de droge periode hebben mensen gebrek aan water om te drinken en het land te besproeien.
De Indiase overheid denkt al een tijdje een oplossing gevonden te hebben. Door veertien rivieren in het Himalayagebergte te verbinden met zestien rivieren in het zuiden van India wil de overheid het overtollige water uit de gebieden met overstromingen doorsluizen naar de droge gebieden.
De verwachtingen zijn groot: Miljoenen hectaren land worden van water voorzien, meer mensen krijgen de beschikking over drinkwater en de waterkracht kan een enorme hoeveelheid elektriciteit opwekken.
In dit gebied van 300 bij 200 km zie je duidelijk enkele grote rivieren in India lopen;
de grootste rivier die je ziet is de Ganges
Het klinkt prachtig, maar de weerstand is groot. In India heeft de bekende milieudeskundige Vandana Shiva onderzoek gedaan naar de gevolgen van het Verbinden van Rivieren Project. Zij zegt in een interview dat het project op een verkeerde vooronderstelling berust. Rivieren zouden overtollig water hebben dat enerzijds land doet overstromen en anderzijds onbenut in zee stroomt. Maar volgens Shiva komt het leven in zee in gevaar als dat 'overtollige water' wordt gekanaliseerd en de zee niet meer bereikt.
Een ander probleem is dat rivieren elke 70 tot 100 jaar van richting veranderen. 'Het is een natuurlijk iets dat je niet kunt veranderen', beweert Shiva's collega Mishra Gunjan: 'Je kunt rivieren wel met elkaar verbinden, maar als ze binnen enkele tientallen jaren van koers veranderen, is het hele project voor niks geweest.'
Bij de verbinding van rivieren zijn dammen en waterreservoirs onvermijdelijk en daarmee heeft India al enkele slechte ervaringen. Gunjan: 'Opgeslagen water is allereerst een broedplaats voor ziekten. Het kan slecht uitpakken voor de visvangst. Bovendien komen veel bossen onder water te staan en moeten veel mensen verhuizen.'
Ook in Bangladesh is grote twijfel gerezen over de gevolgen van het plan. Van de 57 rivieren in Bangladesh komen 54 rivieren uit India. Het omleggen van de Indiase rivieren heeft gevolgen voor de watertoevoer naar Bangladesh. Bangladesh heeft baat bij de overstromingen. Het slib uit de rivieren maakt de grond zeer vruchtbaar. Een ander gevolg van het project is dat de zoutgrens opschuift naar het noorden waardoor meer grondwater in Bangladesh verzilt (= zout wordt). Dat is slecht voor de beschikbaarheid van drinkwater. Ook bestaat er gevaar voor de landbouw. In Bangladesh woont 60 procent van de bevolking op het platteland.
De regering van India trekt zich voorlopig niets van de protesten aan.