|
Hout laat zich makkelijk bewerken en hergebruiken. Het is ook volledig biologisch afbreekbaar. Toch kent houtgebruik een nadeel: jaarlijks verdwijnt 13 miljoen hectare bos. Als dit niet zorgvuldig gebeurt, zal het bos zich niet of nauwelijks herstellen.
Een deel van het jaarlijkse verlies aan oerbos is rechtstreeks toe te schrijven aan houtwinning. Bij onverantwoorde kap duurt het vele jaren voordat een bos kan herstellen, als dat nog mogelijk is.
Duurzaam bosbeheer betekent selectieve boomkap: alleen die bomen gaan om die echt bruikbaar zijn. Het FSC-keurmerk en het logo Keurhout-Duurzaam garanderen dat het hout uit duurzaam beheerde bossen komt.
Oerbos en plantages
Een oerbos is een bos dat de mens nog niet of nauwelijks heeft veranderd. Plantages en productiebossen worden door de mens beheerd. (Oer)bossen zijn om meer dan een reden zeer waardevol. Ze herbergen een groot deel van de planten- en diersoorten in de wereld, ze leveren veel nuttige producten en ze nemen het broeikasgas CO2 op, waardoor ze klimaatverandering tegen gaan.
Hout uit een verantwoord beheerd bos is een milieuvriendelijke keuze. Garantie op een duurzame herkomst is er alleen op hout met het FSC-keurmerk of het logo Keurhout-Duurzaam.
Gebruik bij voorkeur hout uit de regio: Nederland, Duitsland, Luxemburg, België en Frankrijk. Transport vergt daarbij minder energie.
Het belang van bossen
Bossen herbergen een groot deel van de planten- en diersoorten in de wereld. Ze leveren ons veel nuttige producten, zoals hout voor de bouw en de papierproductie. Maar ook voedsel en grondstoffen voor medicijnen. Bossen hebben bovendien een gunstige invloed op het klimaat, onder meer omdat ze CO2 (kooldioxide) vastleggen. CO2 is de belangrijkste aanjager van het broeikaseffect.
Oerbos: diversiteit aan leven
Een oerbos is een bos dat de mens nog niet of nauwelijks heeft veranderd. De natuur gaat er nog zijn gang en doet dat al duizenden jaren. Oerbossen bestaan uit verschillende boomsoorten van diverse leeftijden. Door de grote diversiteit is oerbos aantrekkelijk voor vele soorten planten en dieren. In Europa is bijna geen oerbos meer te vinden. De meeste oerbossen zijn te vinden in de tropen, in de vorm van tropische regenwouden. Maar ze zijn er ook in noordelijke streken, zoals de Verenigde Staten, Canada, Rusland (Siberië) en andere voormalige sovjetrepublieken, en in Australië.
Een oerbos in het oosten van Rusland
Productiebos
Plantages en productiebossen zijn bossen die de mens beheert om er een zo goed mogelijke houtoogst uit te halen. Dat beheer kan verantwoord en duurzaam zijn, waardoor flora en fauna intact blijven. De beheerder kiest dan zorgvuldig welke bomen gekapt kunnen worden en houdt rekening met de natuurlijke functies van het bos. Zo krijgt het bos de kans zich weer volledig te herstellen door natuurlijke verjonging, eventueel geholpen door herplant.
Maar er zijn ook productiebossen en plantages waar de bomen in rijen staan, allemaal van dezelfde soort en allemaal even groot. Deze bomen worden tegelijk geplant of gezaaid en geoogst. Hierdoor zijn ze een stuk minder aantrekkelijk voor andere planten en voor dieren.
Verlies van (oer)bos
Houtproductie is maar een van de oorzaken dat oerbossen verdwijnen: ook landbouw en mijnbouw zijn belangrijke bedreigingen.
Illegale houtkap
Tussen 25 en dertig procent van het hout in Nederland komt van buiten de Europese Unie. Ruim de helft daarvan komt uit landen waar de houtkap voor een groot deel illegaal is (gemiddeld veertig procent). Het gaat daarbij om China, Rusland en alle tropische landen. Juist door die illegale houtkap sterven veel planten- en diersoorten in oerbossen uit. Voor de gematigde oerbossen in Noord-Amerika en Rusland is commerciële houtproductie zelfs de belangrijkste bedreiging.
Voetbalveld per wereldbewoner
Wereldwijd is er 3,89 miljard hectare bos: dertig procent van het aardoppervlak. Per wereldbewoner is dus ongeveer een voetbalveld aan bos aanwezig. Van alle bossen is 36 procent natuurlijk, elf procent staat in natuurreservaten waar niet gekapt mag worden.
In tropische en subtropische gebieden verdwijnt dertien miljoen hectare bos jaar. In gematigde gebieden neemt de oppervlakte bos juist toe, met bijna drie miljoen ha per jaar. Bij de aanplant van nieuw bos gaat het vaak om grootschalige plantages met een lage natuurwaarde.
Onverantwoorde kap
Bij volledige kap in een oerbos worden alle bomen op een stuk grond in één keer gekapt. Soms worden daarna de overgebleven, economisch oninteressante bomen in brand gestoken.
Erosie
Na zo'n volledige houtkap houden de wortels van de bomen de grond niet meer vast. Daardoor kan de vruchtbare bodem wegspoelen of wegwaaien, (regen- en winderosie), vooral op steile hellingen. Vanwege het ontbreken van vruchtbare bodem kunnen nieuwe bomen nauwelijks of niet meer op deze plekken groeien. Het herstel van nieuw oerbos is dan ook een langdurig proces, vooral in de tropen en bergachtige gebieden.
Een voorbeeld van erosie
Onaantrekkelijk voor natuur
Volledige kap komt ook voor in productiebossen of plantages. Na de kap worden nieuwe bomen gezaaid of geplant. Zo ontstaan bospercelen met allemaal dezelfde bomen, van allemaal dezelfde grootte. Deze bossen zijn minder aantrekkelijk voor andere planten en voor dieren.
Verantwoorde houtkap
Duurzaam bosbeheer betekent dat er selectief gekapt wordt: alleen de bomen die echt bruikbaar zijn, worden omgekapt. Daarvoor in de plaats komt een nieuwe boom of krijgen zaailingen (=uit zaad opgekweekte plantjes) de kans om de plaats van de gekapte bomen in te nemen.
Natuurlijke rijkdom
Wanneer dit op de juiste manier gebeurt, blijft de rijkdom van het bos gehandhaafd. Selectieve houtkap wordt vaak toegepast in productiebossen die ook een recreatieve functie of een natuurfunctie hebben. Ook in Nederland kiezen bosbeheerders steeds vaker voor deze methode.
Bron: Milieucentraal.nl
|
