ja_mageia

Bron: over grond- en mensenrechten
We zijn allemaal vrij om onze mening te mogen geven, in een discussie of in krantenartikel bijvoorbeeld. Maar waar staat dat we dat recht hebben? Je kunt dat op verschillende plekken vinden.

Allereerst staat het in de grondrechten:
Artikel 7 van de grondwet:
  • Voor het openbaren van gedachten of gevoelens heeft niemand voorafgaand verlof nodig wegens de inhoud daarvan.
    In simpel Nederlands betekent dat: je hoeft vooraf geen toestemming te hebben om je mening te mogen geven.

In de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) die is opgesteld door de Verenigde Naties staat het zo:
Artikel 19 van de UVRM:
  • Een ieder heeft recht op vrijheid van mening en meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid om zonder inmenging een mening te koesteren en om door alle middelen en ongeacht grenzen inlichtingen en denkbeelden op te sporen, te ontvangen en door te geven.
    In simpel Nederlands: Je hebt het recht te denken en te zeggen wat je wilt.


Waarom staat het in twee verschillende teksten? Is één tekst niet genoeg?
Grondrechten en mensenrechten lijken op elkaar, maar er zijn wel degelijk verschillen.

Grondrechten Mensenrechten
Gelden voor de mensen van één land. Gelden voor alle mensen, overal ter wereld.
Grondrechten zijn opgenomen in de grondwet. Van de grondwet zijn allerlei wetten afgeleid. Als een land zich niet aan deze wetten houdt, kun je naar de rechter stappen! Mensenrechten zijn opgenomen in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Een verklaring is niet meer dan een mooie belofte. Als een land zich niet aan deze verklaring houdt, kun je niet naar de rechter stappen.
De Nederlandse grondrechten gelden dus alléén voor Nederland. De mensenrechten gelden voor alle landen die lid zijn van de Verenigde Naties. En dat zijn zo’n beetje alle landen van de wereld.


Het is de bedoeling dat zoveel mogelijk mensenrechten in de diverse grondwetten van landen die lid zijn van de Verenigde Naties terechtkomen. Daarom lijken de grondwetten vaak ook op de mensenrechten.
Je moet soms wel goed lezen om te zien dat de teksten over hetzelfde gaan.

Een voorbeeld:
In de mensenrechten staat in artikel 4: ‘Slavernij is verboden’.
Dat staat niet in de Nederlandse grondrechten. Toch is slavernij in Nederland ook verboden. In artikel 15 van de grondrechten staat: ‘Iedereen heeft recht op vrijheid’.

Er zijn rechten die niet in allebei staan. Dat wil niet zeggen dat ze niet belangrijk zijn. ‘Het is verboden te martelen’ staat in artikel 5 van de mensenrechten. Die tekst vind je niet terug in de Nederlandse grondrechten, maar toch is martelen ook in Nederland niet toegestaan. Dat is weer in andere wetten geregeld.

Hieronder staan een paar grondrechten en een stel mensenrechten. Vergelijk ze en zoek de verschillen:

Een kleine selectie uit de mensenrechten Tien van de 23 grondrechten in Nederland:
16. Je hebt het recht om te trouwen en een gezin te stichten. 3. Iedere Nederlander heeft het recht om ambtenaar te worden.
17. Je hebt recht om dingen te bezitten en niemand mag die bezittingen zonder goede reden afpakken. 4. Iedere Nederlander heeft kiesrecht.
18. Je hebt het recht om je eigen godsdienst te kiezen en daarvoor uit te komen. 6. Alle mensen hebben het recht om hun eigen godsdienst te kiezen.
19. Je hebt het recht te denken en te zeggen wat je wilt. 7. Alle mensen hebben het recht om te zeggen en schrijven wat ze willen.
20. Je hebt het recht om te vergaderen als je dat wilt. Niemand kan je dwingen om bij een groep te horen. 9. Iedereen heeft het recht om te vergaderen.
21. Je hebt het recht om deel te nemen aan de politiek van je land, door zelf politicus te worden of om via eerlijke verkiezingen op anderen te stemmen. 14. Niemand mag zomaar een huis of stuk grond dat je bezit van je afpakken.
23. Je hebt recht op werk in een beroep dat je zelf kiest. 19. Iedereen heeft recht op werk.
24. Je hebt recht op vrije tijd en vakantie. 21. Iedereen heeft recht op een prettige en schone woonomgeving. De regering moet daarvoor zorgen.
25. Je hebt recht op alles wat nodig is om ervoor te zorgen dat je niet ziek wordt, geen honger hebt en een dak boven je hoofd hebt; als je ziek of oud bent, moet je worden geholpen. 22. Iedereen heeft recht op hulp als hij of zij ziek is. De regering moet daarvoor zorgen. Iedereen heeft ook recht op een dak boven zijn hoofd. De regering moet ook daarvoor zorgen.
26. Je hebt het recht om naar school te gaan. 23. Iedereen heeft recht op onderwijs. De regering moet ervoor zorgen dat er goed onderwijs is.
































Streep rechten die zowel grond- als mensenrecht zijn weg. Je houdt dan vanzelf enkele rechten over die alleen als grondrecht of alleen als mensenrecht genoemd worden.

Je hebt nu enkele rechten gevonden die alleen als grondrecht of alleen als mensenrecht genoemd worden. Kies er één uit en maak daar een nieuwsitem over.

Veel succes!