ja_mageia

Je mag denken en zeggen wat je wilt. Zo luidt in het kort Artikel 21 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Deze verklaring hebben de Verenigde Naties in 1948 aangenomen. Elke land dat lid is van de VN heeft de verklaring ondertekend, dus mag iedere burger in de VN-lidstaten, waar ook ter wereld, denken en zeggen wat hij wil.

Dat geldt ook voor mensen die nieuwsverhalen maken of doorgeven. Ze mogen dat op hun manier doen, met een eigen invalshoek gebaseerd op hun levensovertuiging en politieke opvattingen. Maar dat kan alleen als in hun land deze persvrijheid is gewaarborgd.

Dat is bijvoorbeeld het geval in Nederland. Daarom zijn er nieuwsmedia te kust en te keur waar je het dagelijks nieuws vandaan kunt halen.

Volgens de VN is het van groot belang voor vrede en welvaart in de wereld als journalisten en andere medewerkers van nieuwsmedia onbelemmerd hun werk kunnen doen. Nieuwsmedia horen tot het werkterrein van de UNESCO, de VN-organisatie voor onderwijs, cultuur en wetenschap. De UNESCO houdt om de twee jaar een Algemene Conferentie. Dan komen vertegenwoordigers van alle landen die lid zijn van de organisatie, waarnemers van landen die geen lid zijn en medewerkers van NGO’s bij elkaar. Tijdens de conferentie stippelen de deelnemers het beleid van de UNESCO voor de komende jaren uit. Tijdens de Algemene Conferentie van 1991 staat persvrijheid hoog op de agenda. De deelnemers erkennen dat journalisten en andere medewerkers van nieuwsmedia niet altijd mogen denken en zeggen wat ze willen. In landen waar weinig of geen persvrijheid bestaat, worden ze belemmerd in het uitvoeren van hun werk. Soms worden ze gevangengezet omdat ze iets gezegd hebben wat ze van de regering niet hadden mogen zeggen. Om die reden worden zelfs journalisten en andere medewerkers van nieuwsmedia vermoord. De deelnemers van de conferentie worden het erover eens dat een vrije, veelvormige en onafhankelijke pers van levensbelang is voor een democratische samenleving. Ze besluiten om jaarlijks een Internationale Dag van de Persvrijheid te houden.
De VN nemen dit idee over. Ze willen daarmee het belang onderstrepen van persvrijheid. Op 3 mei 1993 wordt voor het eerst deze gedenkdag gehouden. Sindsdien is het ieder jaar op 3 mei Internationale dag van de Persvrijheid.

Telkens blijkt weer dat deze gedenkdag nog steeds actueel is. Nog steeds worden medewerkers van nieuwsmedia belemmerd in hun werk, gevangen gezet of vermoord omwille van wat ze gezegd hebben. Denk bijvoorbeeld maar aan Anna Politkovskaja, een Russische journaliste die kritiek had op de manier waarop de Russische regering oorlog voerde in Tsjetsjenië. Ze werd op 7 oktober 2006 in haar woonplaats Moskou vermoord.
Of aan Konstantin Popov, die als journalist werkte voor een regionale uitgever in de stad Tomsk, drieduizend kilometer ten oosten van Moskou. Begin januari werd hij met inwendige verwondingen opgenomen in een ziekenhuis. Hij raakte in een coma, waaruit hij niet meer is ontwaakt. Een 26-jarige agent zou Popov hebben mishandeld in een cel. De agent werd ondertussen ontslagen. Sinds 2000 zijn zeventien journalisten vermoord in Rusland. Vaak waren zij kritisch over de regering.