Islam in the Spotlight

Van Egypte tot Koeweit zitten tot 200 miljoen mensen elke zondagavond klaar om naar Kalam Nawaem te kijken. De talkshow is het soort programma dat je gezien moet hebben, omdat het de volgende dag het gesprek van de dag is. En dat al jarenlang.

Kalam Nawaem, letterlijk vertaald 'vrouwenpraat', 'zachte/zoete praatjes', heeft een groot deel van zijn succes te danken aan de sympathieke presentatrices die een breed publiek aanspreken, en de manier waarop zelfs de meest controversiële onderwerpen bespreekbaar worden gemaakt.

Kalam Nawaem wordt gepresenteerd door vier vrouwen van uiteenlopende afkomst. Farah Bseiso is een Palestijnse actrice. Muna Abu Sulayman komt uit Saoedi-Arabië, waar vrouwen verplicht gesluierd over straat moeten. De Libanese Rania Barghout was al een beroemde presentatrice toen ze aan het programma begon. De Egyptische Fawzia Salama is een intellectuele dame en de oudste van de vier. Gezeten in een huiskamerinterieur bespreken ze actuele kwesties en praten ze met gasten. Maar Kalam Nawaem wil meer zijn dan een gezellig praatprogramma.

"Het belangrijkste doel van ons programma is aanzetten tot debat," zegt Fawzia Salama. "We tonen de wereld uit vrouwelijk perspectief. We willen vrouwen laten zien dat je een moeder en echtgenote kunt zijn en tegelijk een carrière kunt hebben. Dat ze meer te bieden hebben dan alleen hun uiterlijk. En we herdefiniëren de relaties tussen man en vrouw."

Het bereik van de talkshow is te danken aan de satellietrevolutie die zich in de Arabische wereld heeft voltrokken. Arabische satelliettelevisie bestaat pas een jaar of tien. Daarmee wordt een taalgebied van 300 miljoen mensen  in één keer bereikt, iets waarvan men in Europa alleen maar kan dromen.

Die televisie trok een groot deel van de Arabische wereld in een klap de moderne tijd in. Mensen maakten in razend tempo kennis met andere opvattingen uit de hen omringende landen. De vier presentatrices van Kalam Nawaem vertegenwoordigen allemaal een ander gedeelte van de Arabische cultuur. En ze behoren tot de eerste vrouwen die in de massamedia hun mening uitten.

"Voordat satelliettelevisie begon, bespraken vrouwen de zaken die hen bezig hielden alleen binnen hun persoonlijke kringen van zussen en vriendinnen," zegt presentatrice Rania Barghout. "Hun zicht op de wereld was heel beperkt. Satelliettelevisie heeft de manier waarop ze naar zichzelf en elkaar kijken veranderd. Ze maakten kennis met de stylishness van Dubai en de rijke cultuur van Syrië, en zagen dat ook dat de Arabische wereld is. Ze voelen zich meer verbonden met vrouwen in al die Arabische landen. Dankzij de televisie merkten ze dat situaties waar ze zich jarenlang bij neergelegd hadden, niet normaal zijn. Huiselijk geweld was een taboe waar niet over gepraat werd."

Vijf jaar geleden begon Kalam Nawaem. Barghout: "We schuwden niets en durfden alles te benoemen. Gasten die misbruikt of mishandeld waren, deden bij ons hun verhaal. Maar we brachten ook succesvolle vrouwen op de buis, die gestudeerd hadden en carrière gemaakt. De eenvoudige vrouwen zagen toen pas dat dat ook kon. Op die manier hebben we vrouwen geholpen om voor zichzelf op te komen."

De talkshow besteedde aandacht aan gevoelige onderwerpen als huiselijk geweld en homoseksualiteit. "De dames in Kalam Nawaem praten over controversiële onderwerpen en taboes," zegt de Saoedische ambassadeur Elkhereiji. "Maar het zijn wel zaken die de mensen bezighouden. Je kunt het beter ergens over hebben dan het te verzwijgen, vind ik. En deze dames weten hoe ze deze onderwerpen moeten aanpakken. Ze zijn zich bewust van de gevoeligheden van onze cultuur en ze weten hoe ze bepaalde dingen moeten zeggen. Dat tekent een goede journalist: hij kan zijn boodschap uitdragen zonder daar mensen bij te kwetsen."