Islam in the Spotlight

Malcolm X, geboren als Malcolm Little (Omaha, Nebraska, 19 mei 1925 - New York City, 21 februari 1965) was één van de leiders en woordvoerders van de Nation of Islam. De Nation of Islam is een een Amerikaanse religieuze en politieke beweging, opgericht in 1930, met als doel de omstandigheden van de Afro-Amerikanen te verbeteren. De beweging predikt de islam en 'black pride'. Malcolm X was een radicaal voorvechter voor de zwarte Amerikanen en hij was hard in zijn aanpak van de blanken. 

Tijdens zijn leven ontwikkelde hij zich van een kleine crimineel tot één van de meest prominente, militante zwarte leiders van de VS die wereldwijde bekendheid verwierf als voorvechter van het panafrikanisme. Dat laatste is de opvatting dat alle Afrikaanse landen én alle Afrikanen in de rest van de wereld zich moeten verenigen om hun belangen te verdedigen.

Zijn 'achternaam' X is een verwijzing naar het verleden van de Afro-Amerikanen die als slaven naar Amerika kwamen. Velen kregen daarbij dezelfde achternaam als die van hun eigenaren. De X duidt op het verlies van naam en identiteit.

Op 12 januari 1946, toen hij 20 jaar was, werd Malcolm veroordeeld tot een gevangenisstraf van acht tot tien jaar wegens inbraak, vuurwapenbezit en diefstal. Op straat kreeg hij de bijnaam Red vanwege zijn rode haarkleur, die hij te danken had aan de lichte huidskleur van zijn moeder, die op haar beurt zo'n lichte huidskleur had omdat haar vader Schots was. In de gevangenis kreeg hij van zijn medegevangenen de bijnaam Satan, omdat hij constant liep te vloeken.

In 1948 werd hij door een medegevange bekeerd tot de leerstellingen van de Nation of Islam. De Nation of Islam omschrijft zichzelf als een militante islamitische groep die stelt dat de meeste Afrikanen moslims waren vóór ze gevangen en afgevoerd werden naar Amerika. Ze verkondigen dat alle Afro-Amerikanen zich moeten bekeren om zo terug te keren naar hun gestolen erfgoed. De Nation of Islam beschouwt zichzelf als een nationalistische groepering die streeft naar een onafhankelijke staat voor zwarten binnen de huidige Verenigde Staten.

Malcolm bestudeerde de leerstellingen van Elijah Muhammad en verwierf zo veel kennis over de Nation of Islam. Ella, zijn halfzuster, zorgde dat hij naar een gevangenis met een minder streng regime in Massachusetts werd overgeplaatst. Hier bleef hij zich verder ontwikkelen door zelfstudie en begon hij een correspondentie met Elijah Muhammad, met wie hij op den duur dagelijks schreef.

In 1952 ontmoette Malcolm na vele briefwisselingen vanuit de gevangenis Elijah Muhammad in Chicago. In die periode verving hij zijn achternaam Little door de bekende X. Later zou hij nog de moslimnaam El-Hajj Malik El-Shabazz aannemen.

Door zijn grote betrokkenheid bij de organisatie kwam hij ertoe verschillende 'Temples' (de gebedshuizen van de Nation of Islam heten geen moskee maar tempel) in het land te openen en er als voorganger de dienst te leiden. Door zijn vermogen om vurige en inspirerende toespraken te houden werd hij al snel beschouwd als de tweede man van de Nation of Islam.

Eind 1963, na de moord op president Kennedy, ontstonden er spanningen binnen de Nation of Islam. Terwijl de Nation of Islam zijn medeleven betuigde aan de familie Kennedy, zei Malcolm X dat de president zijn trekken thuis had gekregen. Een spreekverbod van drie maanden was het gevolg. Na die periode kondigde hij zijn vertrek aan bij de Nation of Islam en richtte de Muslim Mosque Inc. op. In deze periode bleef hij nog trouw aan de leerstellingen van de Nation of Islam. Later bekeerde hij zich tot de soennitische islam en maakte hij een Hadj naar Mekka.  

Op 21 februari 1965, in Manhattan's Audubon Ballroom, was Malcolm net begonnen met een speech toen er een strubbeling ontstond in de groep toehoorders van 400 personen. Toen Malcolms lijfwachten het probeerden te sussen, kwam een Afro-Amerikaanse man naar voren gerend en schoot Malcolm in de borst met een geweer. Twee andere mannen volgden en vuurden met pistolen op Malcolm. Toeschouwers wisten één van de moordenaars te overmeesteren. De drie arrestanten waren leden van de Nation of Islam. Alle drie werden ze veroordeeld wegens moord in maart 1966. 

Er is door Spike Lee in 1992 een film gemaakt over zijn leven met Denzel Washinghton als Malcolm X .