Islam in the Spotlight

Mohammed Abdelkrim El Khattabi was een Amazigh-leider in de bevrijdingsstrijd van de Riffijnen tegen de Spanjaarden en de Fransen. Zijn volledige Arabische naam was Muhammad Ibn 'Abd al-Karim Al-Khattabi, maar hij was ook bekend als Moulay Mohend.

Mohammed Abdelkrim El Khattabi is geboren in Adjir in 1880, in een tijd dat het Marokkaanse bestuur erg corrupt was. De heersers streefden persoonlijke rijkdom na. Maar opstanden in een aantal streken verzwakten het bewind en Marokko raakte politiek verdeeld in twee delen: het Blaad El Makhzan, wat het land van de overheid betekent, en Blaad Es Ssiba, het land van de niet-organisatie (ook bekend als Het land van de leeuwen).

De Marokkaanse Sultan kon zich niet meer tegen die rebellen verdedigen en het was slechts een kwestie van tijd voordat hij definitief verslagen zou worden. Daarom vroeg hij om de hulp van buitenlandse mogendheden.

Marokko werd een protectoraat, bestuurd door de Spanjaarden en de Fransen. De Spanjaarden wisten grote delen van de Rif onder controle te krijgen door strijd en omkoping. Alleen het middelste Rif bleef buiten het Spaanse gezag dankzij Abdelkrim.

Mohammed Abdelkrim El Khattabi liet de Spanjaarden weten dat hij een staat aan het stichten was en dat ze de onafhankelijkheid van zijn republiek moesten erkennen om oorlog te vermijden. De Spanjaarden weigerden de onafhankelijke staat te erkennen; autonomie onder het gezag van Spanje kon wel maar dat accepteerde Abdelkrim niet.

Abdelkrim stichtte op 19 september 1921 in Annoual een Riffijnse staat (de Confederale Republiek van de Stammen van de Rif) waarin hij Riffijnse stammen verenigde. Zijn overwinning in Adhar Oe Baran op de Spanjaarden gaf de passieve Riffijnse stammen in de bezette gebieden hoop en tastte de legende van de onverslaanbare Spaanse soldaten aan. Meer en meer  Riffijnen sloten zich vervolgens aan bij de beroemde leider, die als bijnaam 'De veroveraar' of 'Moessagh' (in het Berber) kreeg: Mohammed Abdelkrim El Khattabi.

De vlag van de Confederale Republiek van de Stammen van de Rif

De overwinning en de onafhankelijkheid maakten van Abdelkrim een beroemd vrijheidsstrijder en zijn foto's werden gepubliceerd in Afrika en Klein-Azië. Zijn militaire tactieken werden naderhand vaak gebruikt in de onafhankelijkheidsstrijd elders op de wereld. Zo hebben de Vietnamezen in hun guerillastrijd tegen de Amerikanen gebruik gemaakt van Abdelkrim's methoden.  

Abdelkrim heeft zijn strijd tegen de koloniale machten niet gewonnen. De Spanjaarden sloten een verbond met de Fransen en tegen deze overmacht was zijn verzetsleger niet opgewassen. In 1926 gaf hij zich over aan de Fransen die hem meer dan 20 jaar gevangen hielden. In 1947 wist hij te ontsnappen en naar Egypte te ontkomen. Daar stierf hij in 1963. 

Hij wordt tegenwoordig wel vergeleken met Che Guevara.