Islam in the Spotlight

Moslima’s houden vaak zielsveel van Allah. Maar is die liefde wel wederzijds? Dit is de kernvraag in het boek Allah houdt niet van vrouwen van Nahed Selim. De schrijfster woont in Nederland, maar is in Egypte geboren. Daar maakte ze in de praktijk mee hoe vrouwen in de naam van de islam werden gediscrimineerd en mishandeld.

Ook in Nederland hoorde ze in haar functie als tolk Arabisch veel verhalen aan over vrouwenmishandeling en discriminatie. Haar ervaringen zetten haar ertoe de Koranteksten te bestuderen om uit te zoeken hoe de profeet over vrouwen dacht. Haar conclusies zijn wrang. Ze schrijft in het voorwoord van haar boek: "of we het het nu hebben over huiselijk geweld, scheiding, ouderlijk gezag of de seksuele slavernij, praktisch ieder aspect van de familieregels in de islam benadeelt de vrouw ten opzicht van de man."

Ze geeft daarvoor een aantal voorbeelden, waaronder het gewraakte koranvers 4:34 dat de man toestemming geeft zijn vrouw te slaan. Met een ander voorbeeld illustreert ze de seksuele ondergeschiktheid van de vrouw: 'Uw vrouwen zijn een akker voor u - komt daarom tot uw akker, zoals het u behaagt en doet goed voor uzelf (koranvers 2:224).

Nahed Selims kritische houding wordt haar door de islamitische gemeenschap niet in dank afgenomen. En het is waar, er zijn ook vele koranverzen te vinden die het juist opnemen voor vrouwen. Ze wordt aangemoedigd haar leven lang te leren, ze mag een carrière opbouwen, de man moet haar met respect behandelen, ze heeft recht op seksuele bevrediging, enzovoort, enzovoort. Toch overheersen volgens Selim de verzen waaruit blijkt dat de vrouw tevreden moet zijn met de superieure positie van de man. Deze moslimvisie over vrouwen botst ook voortdurend met het westerse gedachtengoed. Daarom is het broodnodig dat er over deze onderwerpen wordt gedebatteerd. Je mag moeilijke vragen niet uit de weg gaan, geen feiten negeren of weglopen van eigen verantwoordelijkheid.

In Nederland is dit debat al gaande. Maar volgens Ayaan Hirsi Ali (over haar lees je meer in het item vrouwengalerij) wordt het debat overheerst door emotie. Moslima’s voelen zich door de kritiek aangevallen en schieten in een defensieve houding. Ze verdedigen hun geloof met verve en wijzen op de vrouwvriendelijke verzen. Maar volgens de kritische moslimvrouwen is deze apologetische* houding een poging om iets recht te praten wat krom is. Namelijk dat de Koran leefregels voorschrijft vanuit een mannelijk perspectief, met onderdrukking van vrouwen als gevolg. Emancipatie van islamitische vrouwen is alleen mogelijk als ze hun geloof kritisch onder de loep durven nemen of er afstand van te nemen.

* verdedigend, vooral het christendom of islam verdedigend (denk aan het Engelse woord apology=excuus)

Aanstootgevende verzen en hadith:

• ‘En de mannen hebben een rang boven haar en God is machtig en wijs’ (Koran 2:228).
   
• ‘Een vrouw die haar man seks weigert, wordt de hele nacht vervloekt door god, engelen en de gelovigen’ (mondelinge overlevering).
   
• 'Mannen zijn voogden over de vrouwen omdat Allah den enen boven de anderen heeft doen uitmunten’ (...).
   
• ‘En degenen, van wie gij ongehoorzaamheid vreest, wijst haar terecht en laat haar in haar bedden alleen en tuchtigt haar.'

Nahed Selim over dergelijke teksten: ‘Er zijn maar weinig teksten die je als vrouw harder kunnen raken en dieper kunnen kwetsen. Ik kan me moeilijk aan de indruk onttrekken dat het een partijdige God moet zijn geweest die zo'n tekst geopenbaard heeft.'