Islam in the Spotlight

Werelderfgoed is cultureel en natuurlijk erfgoed dat wordt beschouwd als onvervangbaar, uniek en eigendom van de hele wereld, en waarvan het van groot belang wordt geacht om het te behouden. Alleen erfgoed dat is ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO mag deze titel dragen. Op deze lijst staan diverse erfgoederen die in directe of indirecte zin met de islamitische wereld te maken hebben.

Een van die werelderfgoederen is de Mostarbrug in het huidige Bosnië en Herzegovina. Ook hier komen wetenschap, cultuur en kunst op een unieke wijze samen! Het is wel een voorbeeld van een werelderfgoed waarvan je misschien niet eens meteen zou vermoeden dat het met de islam als zodanig te maken heeft. Toch verwijst dit erfgoed maar liefst op twee manieren naar de islamitische wereld: vanuit de geschiedenis en in het heden!

Hoe dat zit, daar lees je hieronder meer over.

In de 16e eeuw gaf sultan Suleyman de Grote van het Ottomaanse Rijk opdracht tot de bouw van een stenen brug in Mostar. Het werk aan deze brug begon omstreeks 1557 onder leiding van Mimar Hajrudin. De brug had waarschijnlijk de grootste boogconstructie die tot dan toe ooit voor een brug was gebruikt. Het was dus een gewaagd project. Om de constructie te testen liet Hajrudin eerst een kleine versie van de brug bouwen over de zijrivier de Radobolja. In 1566 (het laatste jaar van de heerschappij van sultan Suleyman) werd het werk voltooid. In de loop der jaren werd de brug herhaaldelijk gerestaureerd en veranderd door opeenvolgende Ottomaanse heersers.

De brug, die na enige tijd de naam 'Stari Most' ('Oude Brug') kreeg, had een enkele boog van 29 meter lang, die op een hoogte van 19 meter de rivier de Neretva overspande. De stenen brug trok veel bedrijvigheid in de regio aan. De stad Mostar groeide na het gereedkomen in snel tempo en de markten werden uitgebreid.

De Oude Brug staat sinds 2005 op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. In 1993 werd de brug verwoest tijdens de oorlog op de Balkan. In Mostar waren hevige gevechten uitgebroken tussen troepen van het door Bosnische moslims gedomineerde regeringsleger en de Bosnische Kroaten van de Kroatische Republiek. Wie de brug vernietigd heeft wordt betwist.

Met de herbouw van de stenen brug werd in 2001 een begin gemaakt, onder toeziend oog van UNESCO. De renovatie heeft bijna 13 miljoen euro gekost. Het geld werd bijeen gebracht door de Europese Unie, de Wereldbank, het cultuurfonds van de Aga Khan en de overheden van Nederland, Italië, Bosnië en Herzegovina, Kroatië en Turkije. Voor de herbouw werd zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de originele stenen die uit de rivier gehaald werden. Ook moesten de ingenieurs zich verdiepen in oude bouwmethoden om de nieuwe brug zo origineel mogelijk te reconstrueren. Op 23 juli 2004 werd de brug feestelijk heropend.

De brug wordt sinds de oorlog vaak gezien als een symbolische verbinding tussen katholieke kroaten, moslims en oosters-orthodoxe serviërs en is daarmee ook een symbool voor de eenheid van het land.

Andere werelderfgoederen staan in een wat directer verband met de islam. Voorbeelden zijn de Selimiye moskee in Edirne (Turkije) en het Alhambra in Spanje (foto onder). Kijk voor deze erfgoederen eens op internet, bijvoorbeeld op Wikipedia.