Islam in the Spotlight

Op 9 mei 2011 moesten twee imams kort voor de start het vliegtuig in Memphis verlaten. De andere passagiers vreesden dat ze een aanslag wilden plegen. Hun 'bedreiging': de twee waren gekleed in lange gewaden en duidelijk herkenbaar als moslims. De piloot zei dat "sommige passagiers zich niet 'comfortabel' zouden voelen met hun aanwezigheid in het vliegtuig".

De ironie van het lot wil dat de twee imams (geboren in Amerika en met een Amerikaans paspoort) op weg waren naar een conferentie in Charlotte over vooroordelen tegen islamitische gelovigen.

Moslims hebben dagelijks te maken met vooroordelen. Alia: "Sommigen zijn heel naïef. Die denken dat je geen moslim bent als je geen hoofddoek draagt of dat vrouwen binnen de islam minderwaardig zijn."

Asia zegt: "Een ander vooroordeel is dat we thuis moeten blijven en voor de kinderen moeten zorgen. In onze familie werken alle vrouwen, ikzelf ook. Ik vind het ook logisch. Ik ga niet eerst een opleiding volgen om er vervolgens niets mee te doen. Dat is toch zonde?"

Bij een bezoek van Zierikzeese scholieren aan de Rotterdamse Mevlana-moskee kreeg Resul dezelfde vraag van een 16-jarig meisje: "Je hoort altijd dat de vrouwen bij jullie alleen maar thuis mogen zitten en dat de mannen boos worden als je geen boerka draagt."

Meryam weet wat ze denken: 'Een vrouw met een hoofddoek is dom, werkt niet buitenhuis, wordt waarschijnlijk gedwongen haar haar te bedekken en is een slaaf van haar man.' Meryam heeft er zelf voor gekozen om een hoofddoek te dragen, voor haar man hoeft het niet: "Ze zien eerst de hoofddoek en dan zien ze mij."

Twee moslima's

Je kunt je schouders optrekken over vooroordelen, maar veel moslima's komen door vooroordelen niet aan de bak. Moslima's met een hoofddoek hebben meer moeite om een baan te vinden, zo stelt de afgestudeerde Samreen aan de Rijksuniversiteit van Groningen. Dat geldt zowel voor laagopgeleide als hoogopgeleide moslima's. Zij stelt: "De Nederlandse maatschappij verliest veel goede talenten. Pas als er een einde komt aan al die aandacht voor het uiterlijk en alle vooroordelen, kan een moslima haar rol in de maatschappij vervullen".

Een moslima op zoek naar een baan

Vrouwen hebben vooral last van vooroordelen over een hoofddoek en het vermeende verbod op buitenshuis werken. Mannen hebben veel last van vooroordelen over geweld en terrorisme.

Veel moslims hebben meegemaakt dat ze zich moesten verdedigen, vooral na 11-09-2001 (de aanslag in New York).

Umar: "Als enige moslim in een overwegend witte atheneumklas moest ik uitleggen waarom moslims zo'n gruwelijke daad plegen. Mijn economieleraar ging telkens de discussie met me aan. Maar mensen moeten zich realiseren dat moslims toen ook enorm geschrokken zijn. De meesten moeten niets hebben van terrorisme."

Samira Fegrahi valt hem bij: "Ik ben de verwijten aan moslims zat. Iedere keer word ik verantwoordelijk gesteld voor uitspraken en daden van anderen. Gewoon vanwege mijn huidkleur, donkere haar, ogen en hoofddoek. Ik wil niet verantwoordelijk woren gemaakt voor andermans daden".

En derdeklasser Jouke Huitema van het Oscar Romeo in Hoorn zegt verbaasd: "Ik dacht altijd dat moslims terroristen waren, maar ze zijn er juist heel erg tegen!"

Umar schrok van het wij-zij-denken. Wij = autochtonen, de blanke Nederlanders. Zij = allochtonen, moslims. Op de vraag wat zijn 'echte herkomst' is, antwoordt Umar steevast: 'Nederlander'. "Zelfs mijn kleinkinderen zullen volgens de wet nog altijd allochtonen zijn." In een quasiwanhopig gebaar steekt hij zijn handen omhoog: "Kom ik er ooit van af?"

Helemaal schokkend is te weten dat een op de tien Nederlanders racistisch denkt. Zij voelen zich superieur aan allochtonen en moslims. Ruim een kwart van de bevolking is zeer negatief over de buitenlanders die in Nederland zijn komen weten, zo stelt onderzoeksbureau Motivaction na een onderzoek onder 1020 Nederlanders. Bijna tweederde van de ondervraagden vindt dat de islam onverenigbaar met het moderne leven in Europa.

Geschiedenisdocent Hogendoorn van het Van Lodensteincollege in Amersfoort merkt in zijn school dat onbekend onbemind maakt. Hun leerlingen kennen (vrijwel) geen moslims. Maar gek genoeg merkt hij: "Bij mensen die wat meer contact met moslims hebben, leven er veel minder vooroordelen."
Is dat mischien de oplossing?